__
SHEFKI KARADAKU
Rastesisht lexova nja dy cikle te Shefkiut qe i kishe postuar ti te gazeta
Fjala e Lire. Ka bere perparime te medha, padyshim nje lirik
krejt i vecante, i nje permase te paimagjinueshme, plot ndjenje dhe emocion te
thelle. Me vjen mire qe miqte e
dikurshem ecin ne rrugen e artit te vertete.
Roland Gjoza-
New York
Selvia
Qëndron selvia lart
mes fushave të
zbardhura nga era
me trupin si
fidan prek qiellin dhe yjet
s’lëviz
me mijëra vjet
si mumie faraoni
indiferencë
vjell në çdo varrezë.
As zë as lot
s’ka mbi çdo filiz
veç çuditërisht
hapësirës i flet lart
sikur nga bota
s’do të ulet
poshtë.
me luftërat
qarjet, grindjet dhe kotësitë
nuk merret më.
Dhe ne
pasardhësit na vështron e qetë
dhe s’na e var
sado që
vringëllijmë
sëpatat e hakmarrjes.
Hesht dhe dridhet
krahët i shtrin
përpara edhe prapa
mbi popujt që
vrapojnë nëpër tym
dhe s’dinë se ku
venë dhe kë presin.
Pastaj zë qesh.
Tund krifën dhe sheh tutje
mbase malli e
merr për lartësitë,
për erën dhe
stuhinë fluturake,
veç jo për klithjet
njerëzore.
Nga fjalët dhe
intrigat frikë s’ka
si elefanti nga
një konkë e vogël
ndaj preferon
kufijtë përtej jetës
atje Karonti
fqinj ka.
Durim spartan
duke vërtitur rrotull
mbledh gjithë
ç’mbeten nga sofra njerëzore
dhe si Hefesti
mbyll ushtritë e vdekura
nëpër qivure.
Rreh me degë gurët
dhe s’di të
mburret. Me durim pret ditët
për të krijuar
motra sipas vetes.
Rreth saj
miliarda flenë, mijëra herë
më tepër se
ç’jetojnë, mbretëritë
në pluhur
shtrihen,
kryengritjet
me gjithë shpata
dhe llogore
janë shkrirë
posi zhiva
koha rëndon mbi
dhjetë botë.
Pas shumë
shekujsh kur rebeli
pasardhës
do ta tundë
prapë selvinë
me diç të
hekurt, si me turp
do të shohë se
rreth saj do të mbijnë botëra,
sisteme grushte
shteti piramida
martesa
njerëzish dhe qivure.
Fushat lindore
Në fushat lindore unë erdha sërish
në vjeshtën e
vonë, të artë,
qan rrapi i
madh, lejleku u nis
me dhimbjen në
krahët e marrtë.
Fryn era mbi
gjerdhet e vjetër diku
i trishtë rrjedh
lumi i qetë,
pse vallë
trishtohem kur kthehem këtu
nën rrepet
amtarë me degë?
Pse vallë kur
malli i fortë m’i djeg
muzgoret
hapësira të shpirtit
një lodhje e
lashtë mendimet m’i ndjek
nën thirrjet
vjeshtore të qiftit?
Ku jeni gëzime
që lashë në suka,
ku jeni
ëndërrime të vjetra,
mos vallë
Shkumbini ju mori më tutje
në brigje të
tjera, të shkreta?
Atdheu
Shpesh bie në mendime dhe them se jeta fati
të trishtë janë
si vjeshta që skuqet në drithërimë
po kur kuptoj se
jam një shkëmb nën emrin tënd
guxim fitoj të
endem, të qesh si perëndi.
Kallaji yt i
çmuar dhe deti valëthinjur,
agimi i mbuluar
me velin e njeriut
dhe molot ku
vaporët në pritje detesh flenë,
të gjitha janë
copëra nga zemra jote tokë!
një rrap që një
fëmijë e luan e s’e heq
dhe topi
buçimplotë i mbushur me urrejtje,
besimi në
mendimin e nesërm dhe më tutje
janë germa nga
një emër i bukur: Shqipëri.
Veçan ajo nuk ka
as arin as njeriun
si gjithë
nocionet e tjera sinonime
por ka një gjë
që zemrën e huaj nuk e prek:
udha që qesh e
shkon në vatrën atërore.
Copëtoma zemrën
ti por mos më lër pa të!
Kam parë udhëtarë
që vinin nga shtegtimet,
me kamje pasuri
të madhe, por plot lot
përkuleshin ndaj
shkrepit të vjetër, strall prej mali
dhe s’donin
asgjë tjetër veç gurët atërorë.
Të gjitha mund
t’i falnin por atdheun jo!
Moj dorë e
padukshme e vjeshtës amtare
si eliksir na
deh në shtratin mortor.
Princ qoftë fati
ynë, ose lypsar i shkretë,
të lumtur vemë
në varr të gjyshërve të qetë.
Jam si Feniks
Jam si feniks,
me dy fytyra
njerëzish,
me dy fuçi të
mbushura me ndjenja,
dy zemra rrahin,
njëra për ju dhe
kohën
e sotme dhe
tjetra është dridhje
e pavdekësisë.
Për ju ndërtoj
kritikë dhe sekserë
të poezisë
ndërtesa shkatarraqe
me dyer dhe
dritare iluzore
në tokën e
bekuar të së nesërmes
jam si feniks.
I shoh ato dhe
qesh me veprën time
pa linja dhe
arsye poetike.
Por vetëm me një
lustër gënjeshtare
jam si feniks.
Kritikë dhe
censorë të patrembur
barriera ngrini
me servilizmin tuaj
për zemrën time
të madhe dhe të bukur
që s’leh për ju,
po për njerëzimin
jam si feniks.
Ju merruni më
mirë me lirikat
e mia mendjelehta
poetike,
ato i pjell dhe
s’ndiej habi dhe dhimbje
por vetëm një
nevojë simbolike
jam si feniks.
Pastaj, si futem
thellë nëpër botëra,
gërmoj mendimet
kohërat pushtet thella,
thërres dhe qesh
dhe zemrën copa-copa
e kam shpërndarë
në të gjitha trajtat
jam si feniks.
Kur shpirti u bë kojrrilë
Kur shpirti im u bë kojrrilë dhe fluturoi larg, në tundër
ku qesh i
ndrojtur sy i tokës dhe dheu vesh koracë kau,
më mori malli
për selvitë e njoma fare, për foletë
e harabelave mbi
to, në mbrëmjet tona mesdhetare.
Mbi ajsberg,
atje, një zog më ftoi, më thirri të ul flatrat
edhe veriun të
pushtoj deri në fjordet e argjendtë,
i lirë, zot i
kontinentit, pa pasur frikë nga shqiponjat
rënkova, gjaku
im i vjetër e grisi zemrën, mushkëritë.
Për kthim as mos
mendo o mik, më tha, albatrosi krahëgjerë
dënim i fatit të
ka hedhur në këto tundra vetmitare,
a nuk qe ti që
llomotite se i mërzitur ishe tutje
nga vogëlsirat
njerëzore? Tani qëndro dhe çlodhi pendët.
Të bëri shpend
ty një ankesë e zemrës tënde dualiste,
pusho, poet dhe
ngopu fort me qetësinë e argjendtë,
bëj vezë dhe
pasardhës rrit të fortë, trima, guximtarë
por mos kërko të
kthehesh pas në dobësitë e këtij shekulli.
Përplasa krahët,
pendët, bishtin dhe pashë botën anembanë
i stërmunduar
nga liria e akullnajave polare
dhe thirra, gjak
më rrodhi poshtë nga shpirti im prej fluturaku
deri në akullin
magjik, me pika, copëra, si teh vdekje.
“Sikur, mendova,
të më jepnin një skutë në ishullin e largët
veç midis
njerëzve si unë, do ta shkëmbeja me gjysmë jete
që vetëm, ah,
një herë gjakun ta ndjeja prush nga lumturia
e mrekullisë
diellore. Por vonë ishte, perëndimi
mbi kupa akulli
vraponte dhe derdhte rrotull ftohtësitë;
pashë përqark
folezën time, pa shtroje poshtë vatër vdekjeje
dhe thirra,
thirra me guxim nga dhimbja ime pa kufi.
Rrapi i vendlindjes
Një rrap i madh
qëndron mes udhëve lindore,
i gjerë, i
përzishëm, me degë si prej guri,
mes fatit
shekullor në luftëra me rrufetë
ka derdhur gjak
ushtari prej plagëve drusore.
I zymtë sheh
këdo kur drita kryeneçe
e diellit
përshkon çadrat gurgulluese,
sikur nga hijet
s’trembet, Herkul i madh, i trishtë
dëgjon me
venerim luhatjet njerëzore,
dhe s’di ç’është
vdekja.
Po kur ndonjë
baldosë e verbër pjell baldosa
nën rrënjët e
kolosit të verbër ekzotik
ai mornica
ndien; me frikë pret agimet
kur këmbët do
t’ia grijnë kafshë toke qorre;
atëherë ndonjë
dega rebele erërat marrin,
filiza dhe
pinjollë rrapi të sëmurë.
Ngadalë, si luan
i trembur druri priret
nga rruga, me
ngathtësi të rëndë, iluzore.
Për herë të parë
qielli mbi fletë i lëkundet,
atdheu,
vdekësia. Vajton me zë të belbër
dhe pret i qetë
ditën e fundit të përmbysjes
nga brejtës pa
qëllim, me grremça si prej uji.
Zogu tropikal
Një zog tropiku
erdhi në degët e gjëra këngëtare,
nga larg, nga
shkretëtira, i lodhur nga udha kthetrat vuri
ne degën më të
lartë dhe sytë mbylli i trishtuar,
në ëndërr pa
shtëpinë, oazin, palmën atërore,
në ëndërr pa të
vëllezërit që iknin dunash afrikane
për mal dhe bar
të njomë, babanë e vrarë nga skifterët
dhe lotët,
ngërçin ndjeu poshtë në gushën tekanjoze;
të largta ishin
udhët, e largët fryma e Afrikës.
Dhe ja ku nisi
era e ftohtë, retë shpupurishi
në tufa zogjtë e
huaj i mori tutje nëpër qiej;
ai shtrëngonte
degën me frikë dridhej, qante, priste
të shembej nga
ky dru i lashtë, por gazmor, mikpritës.
Mbi botë era
grindej dhe shkulte leshrat në errësirë
veç druri
kolosal i qetë zogun e pushtoi,
me trille
veriore ia puthi pendët tropikale
sikur të ishte
palmë dhe jo një rrap madh, gjoksgjerë.
