Nga Agim Mato
Kuturisem nëpër rrugicat e Tiranës së vjetër
të papushtuara nga furia e shumëkatsheve moderne,
të papushtuara nga kozmetika e blloqeve,
nga semaforët, orët elektronike.
Ky oborr më duket se më pat pritur në Lukovë
dhe gati sa nuk hyj.
Këtë dorezë bronxi
në Gjirokastër e kam trokëllitur.
Ujin e këtij pusi
e kam pirë në Berat.
Në Prizren jam ulur
te ky sofat.
Kuturisem nëpër këtë labirinth ballkanik shtëpish,
nëpër këto enigma urrejtjesh e dashurish.
Tërë këto shenja, këto strehë, mure, hatulla,
grila, hardhi, çikrikë, këto shkallë që zbardhnin nga
gëlqerja,
këto saksi, plloça, këto bodrume, dalje të fshehta
i kam patur me vete që nga fëmijëria.
Ndoshta pa to
nuk do ta kisha gatuar dot brumin e vjershave të mia.
ABEDIN MADANI
T’ju flas për Abedin Madanin, për kalin e tij të bardhë,
e gjëmëzi?
Nuk ishte kaçak limeresh,
as hero i vetmuar
e inatçi.
Në çetën e Muharrem Rushitit
flamuri bënte hije sipër kokës së tij.
Nishanlli i madh, thonë se ishte.
Tej e tej i çonte plumbat në tri unaza, në tri zemra
koshadhesh
që e ndiqnin.
Thonë, fytyrën e bukur vetullat kaleshe ja ngrysnin.
Vetëm në Cepo, thonë, u çel kur pa Çerçizin!
Kuptohej mirë me kalin. Ishin si një tufan të dy.
Ai tufan rrallë herë kish ndaluar për t’u qetësuar,
rrallë herë Abedini kishte fjetur në krevat, pranë gruas
së tij.
( Ajo e ndjente tufanin që vinte nëpër ullinj.)
Po një ditë, duke hequr zvarrë shalën e përmbsur,
duke hingëllitur, duke hingëllitur,
u shfaq nëpër kalldrëmet e pazarit vetëm kali,
i bardhë,
i përgjakur
e gjëmëzi.
Kërkonte të zotin e tij.
Gulçonte me shkrofëtima.
“Mbajeni atë kal, o njerëz, mbajeni atë kalë!”
thërrisnin ata që i therrte hingëllima.
Abedini ishte vrarë. Dhe kali i gjorë,
i prishur mëndsh, si heronjtë e tragjedive,
si një tufan pa torua, pa sinor,
e përhapte gjëmën udhëve dhe pyjeve.
LOSHIT, TIM VËLLAI TË VDEKUR
Çdo mbrëmje
zbret nga kryqi i mundimeve,
ulet në tryezën e një lokali
me gurin filozofik në dorë
dhe kafka ëngjujsh rreth e rrotull.
Çdo mëngjez
duket gjaku i tij i derdhur pranë gotave
të dëshpërimit
ku kamarjerët mundohen
të zhdukin
gjurmët e natës që shkoi.
1995
HAPJA E SARKOFAGUT
TË NJË FËMIJE
2000 VJET MË VONË
Dymijë gjurmë të zbehta ëndrrash zbuluan në celuloidin
e kafkës së tij,
që përshkënditeshin me një dritë të bardhë fosforike.
Falangat e zbehta të duarve, të ngrira si kërcej drurësh
hënorë
kanë dashur të kapin diçka në ajër,
një flutur, një nojmë, një diell
a s’di çfarë.
GJËAGJEZË
Ai s’u afrohet debateve,
nuk rreshtohet me asnjë palë.
Vetëm në mbarim të betejave shfaqet
si ata që plaçkisin kufomat e të vrarëve.
Ai i gëzohet vetëm tymi i oxhakut të vet.
Kur e gjykojnë,
varni tim vëlla, thotë,
se mua më merren mendtë.
SA PAK VJERSHA DASHURIE
Sa pak vjersha dashurie kam bërë
Në moshën time më të bukur,
Megjithëse i mbushur prej tyre isha
Si deti që me ujë është mbushur!
VALUTA
Ti e kalkuloje sjelljen, masën e buzëqeshjes;
e vërteta është se e ktheje në art,
për t’i rritur kështu pjacën vetes
bëje njëmijë e një marifete
të bije në sy në bulevard.
Në xhiron e mbrëmjes, si në pasarelë
njëzëri të vlerësonim:”Është valutë!”
Dhe çudi, kalimi yt e beftë,
na hutonte paksa dhe shpirtrat na i zbuste.
Ne të jepnim tonelata me ndjenjë,
dhe ti, si shpërblim, disa gramë na ktheje.
Çmimi i vështrimeve të tua ishte rritur
si valuta dhe ari nëpër tregje.
gjersa hiret dhe magjia t’u shuan,
dhe ti s’u vlerësove më në tregun e valutës,
dhe s’ishe më një monedhë e kërkuar.
E zgjate pa fund të qenit singëll.
Dhe ne, një nga një, të gjithë u martuam.
Atje, te pasarela,
e vetmuar ngele,
stolia jonë e një kohe të shkuar.
Limjon, 1987
FËMIJËT
Tërë këto ditë u dëgjua mbi kokat tona frushullima
e trafikut ajror të zogjve
që mbartin në krahët e tyre prillin.
Më vonë erdhën avionët e spërkatjes mbi fusha.
Hapësirat lëkundeshin si çarçafë të padukshëm.
Kur uleshin në aeroportin bujqësor
një re fëmijësh ja behte
rrotull këtyre avionëve të rëndomtë pune
me erë vajrash dhe herbicidesh.
Preknin me dorë metalin e ngrohtë që regëtinte
dhe zgjohej brenda kraharorit të tyre të vogël Ikariosi,
zgjohej pafundësia.
Pastaj fëmijët i zbonin. Ndizeshin motorët.
Një shtjellë e fuqishme ajri u zbërthente këmishët.
Po ato nuk ishin këmisha. Ishin krahë që rrihnin
sikur papritur një tufë lejlekësh të bëhej gati të fluturonte.
Dhe natën, në gjumë, shpirtin e tyre e mundonin qiejt.
Pilotonin në një oqean ajri, ëndërre.
U vinin veshin zhaurinës së planeteve,
gati sa s’ceknin hënën e u vinte keq që s’kishte retë e saj,
shiun e saj,
që s’kishte pyjet e saj, qytetet dhe fushat e ndara në
kuadrate
si hoje të punës njerëzore.
Mëngjezi i gjente në tokë,
në fshatrat e tyre të bardha, të rrethuara nga rrëmuja e
gjelbër e grynjrave.
FANEPSJE
Kam pirë ujin e njëmijë lumenjëve. Kam shuar ëndrrën e
një shkretëtire
që shullëhej nën diellin e Mesdheut
e u popullua befas me drurë, zogj e oaze.
I thashë Beduinit të parë që gjeta:
nuk është mirazh ajo që fanepset përpara teje:
grahu deveve
për të mbërritur në kohë në panairin e luleve.
ISHUJ ANTIKË TË MESDHEUT
Ishuj antikë
udhëkryqeve të Mesdheut,
ku dallgët e fatit
përplasën Odiseun.
Nga xhepi i ç’perëndie
ratë kështu,
shpërndarë nëpër dete
kuturu?
Kopështe të harlisur,
shpella
e plazhe,
këtu një Polifem,
atje një Çirçe plot naze.
Po erdhi një kohë,
që në vend të Poseidonit,
brigjet pranë jush
nëndetëset i trubullonin.
Nuk kish më sirena
që mashtronin udhëtarët
po kampe përqëndrimi
me gurore e ushtarë.
Sa shpirtra poetësh
përplasën atje brenda
bashkë me statujat
në telat me gjemba?
Po sa Peonelopa
kanë pritur
Odisetë,
pa ditur se burrat
u ishin shndëruar në shkëmbej?
Ishuj antikë,
me hotele e turistë!
Gjithshka të nevojshme
do ta gjesh në guidë.
Pranë Mesdheut të kaltër
ku verbohen pasqyrat,
në kioska do gjesh
relike e suvenira.
Dhe në shtrat të Odiseut,
ngritur në një ulli,
shkojnë çiftet e huaja
të bëjnë dashuri.
