Naum Prifti
Brenda një periudhe kohore prej një shekulli, kombi shqiptar arriti dy fitore historike, shpalljen e pavarësisë së Shqipërisë më 28 Nëntor 1912 dhe shpalljen e pavarësisë së Kosovës më 17 shkurt 2008. Pra mund të themi me gojën plot se shek. XX dhe shek. XXI konfirmuan të drejtën jetike të shqiptarëve të renditeshin në radhën e gjatë të shteteve të botës dhe të njiheshin prej tyre.
Me Kosovën e pavarur, të lirë e sovrane u rregullua një padrejtësi flagrante historike në kurriz të trojeve etnike, njohja e së drejtës të një populli autokton të jetojë i lirë në tokën e tij.
Brezi ynë pati fatin ta përjetonte agimin e ditës së madhe, shpalljen e pavarësisë së Kosovës si një ngjarje të pritur prej shekujsh, si përmbushjen e ëndrrës më të madhe të patriotëve të shumë brezave më të dy anët e kufirit shqiptaro-shqiptar.
Rrallë i qëllon njeriut të përjetojë një ngjarje madhështore historike, të shohë rilindjen e shtetit të tij në arenën ndërkombëtare, të shohë flamurin e tij të valvitet krahas flamujve të mbarë botës, të shohë emrin e vendit të tij në atlaset gjeografikë të botës.
Jemi të ndërgjegjshëm se pavarësia e Kosovës nuk ra nga qielli si mollë e artë, se për ta arritur atë ditë u përpoq Isë Boletini dhe Adem Jashari, lufta heroike e UÇK, lufta diplomatike e Ibrahim Rugovës me shokët e tij, sakrificat e mbarë popullit të Kosovës dhe kryesisht ndërhyrja e NATO-s për të shkatërruar forcat ushtarake serbe dhe ndihma diplomatike e Amerikës dhe Britanisë së Madhe. Një nga rrugët kryesore mban emrin e Bill Clintonit, si mirënjohje ndaj Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Të bindur se udhëheqësit e sprovuar të partive politike te Kosovës, do të dijnë të orientohen në rrymat e kohës drejt cakut më të mirë, drejt qëllimit më të lartë në harmoni me të mirën e populli, u urojmë:
GËZUAR PËRVJETORIN E PARË TË PAVARËSISË!
FITORE TË REJA NË RRUGËN E LAVDISHME TË PAVARËSISË!
.
* * *
(Kujtime)
Një ditë Lasgush Poradeci erdhi i zemëruar në redaksinë e revistës “Ylli,” e cila ndodhej në rrugën e Elbasanit. Në atë kohë, -duhet të ketë qenë viti 1964-1965- isha redaktor i revistës tok me Vehbi Skënderin, Kin Dushin dhe Qamil Buxhelin. Lasgushi u ankua për komentin e Z. Kodrës, professor i letërsisë shqipe, i cili duke komentuar poezinë e tij, Poradeci, u kishte thënë studentëve se Drini nuk kalon mes për mes Shqipërisë, siç thotë poeti, por anash, përbri, prandaj duhet konsideruar licencë poetike. Lasgushi shtoi se kur e kishte lexuar këtë poezi në Gratz të Austrisë, albanologu Jokl, e kishte përgëzuar autorin që po u linte brezave pasardhës nëpërmjet kësaj poezie përkatësinë e trojeve etnike. “Austriaku e dinte më mirë se profesori historinë e popullit tonë,” qe komenti i Lasgushit. Miqtë e tij kujtojnë urimin që i delte nga thellësia e shpirtit: “Mos vdekshim pa e parë Kosovën të lirë!” Ai nuk e arriti këtë ditë, por ëndrra e Lasgushit u përmbush dhe vajzat e tij, nipërit e mbesat sot po shohin Kosovën e lirë dhe të pavarur.
Mitrush Kuteli, veç veprave madhore në prozë, i dha letërsisë shqipe “Poem Kosovar” një kushtrim poetik të cilën e shkroi më 1944, kur Kosova ishte dyfish e okupuar nga gjermanët dhe serbët. Poemi u ribotua më 1974 në Amerikë nga Petraq Ktona dhe për vite me radhë u recitua në aktivitetet kushtuar çështjes së Kosovës.
Disa vargje të poemit.
“Jam Shqiptar
E Kosovar
Zot e krenar
-Zot e bujar-
Mbi këtë dhe.
Që gjysh e stërgjysh
që bres pas bres
që gjithmonë.
Duke ngulmuar për autoktoni të pakontestueshme, poeti njëheresh sjell premtimin solemn.
“Unë jam këtu e do të jem
-den baba den-
Sa mali të bëhet hi
E hiri mal përsëri.
Kësul-bardh e krye-lidh
Krye-lidh me nji shami,
Me tri shami,
për trimëri.
Dhe kam uri
Si s’ka njeri:
Për Drejtësi
E për Liri!
Dhe në fund betimi:
“Komb i lirë kosovar,
Ti komb shqiptar,
Ti zot krenar
Ti djalëri – ti pleqëri,
Bëju gati për vrull të ri
……………………
Për liri
për Shqipëri.”
Prof. Sami Repishti e konsideron poemin pjesë të pandashme të ciklit epik ilirian.
Në krijimtarinë e M. Kutelit poemi veçohet për vrullin, energjinë duke marrë tingullin e një kushtrimi.
Brenda një periudhe kohore prej një shekulli, kombi shqiptar arriti dy fitore historike, shpalljen e pavarësisë së Shqipërisë më 28 Nëntor 1912 dhe shpalljen e pavarësisë së Kosovës më 17 shkurt 2008. Pra mund të themi me gojën plot se shek. XX dhe shek. XXI konfirmuan të drejtën jetike të shqiptarëve të renditeshin në radhën e gjatë të shteteve të botës dhe të njiheshin prej tyre.
Me Kosovën e pavarur, të lirë e sovrane u rregullua një padrejtësi flagrante historike në kurriz të trojeve etnike, njohja e së drejtës të një populli autokton të jetojë i lirë në tokën e tij.
Brezi ynë pati fatin ta përjetonte agimin e ditës së madhe, shpalljen e pavarësisë së Kosovës si një ngjarje të pritur prej shekujsh, si përmbushjen e ëndrrës më të madhe të patriotëve të shumë brezave më të dy anët e kufirit shqiptaro-shqiptar.
Rrallë i qëllon njeriut të përjetojë një ngjarje madhështore historike, të shohë rilindjen e shtetit të tij në arenën ndërkombëtare, të shohë flamurin e tij të valvitet krahas flamujve të mbarë botës, të shohë emrin e vendit të tij në atlaset gjeografikë të botës.
Jemi të ndërgjegjshëm se pavarësia e Kosovës nuk ra nga qielli si mollë e artë, se për ta arritur atë ditë u përpoq Isë Boletini dhe Adem Jashari, lufta heroike e UÇK, lufta diplomatike e Ibrahim Rugovës me shokët e tij, sakrificat e mbarë popullit të Kosovës dhe kryesisht ndërhyrja e NATO-s për të shkatërruar forcat ushtarake serbe dhe ndihma diplomatike e Amerikës dhe Britanisë së Madhe. Një nga rrugët kryesore mban emrin e Bill Clintonit, si mirënjohje ndaj Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Të bindur se udhëheqësit e sprovuar të partive politike te Kosovës, do të dijnë të orientohen në rrymat e kohës drejt cakut më të mirë, drejt qëllimit më të lartë në harmoni me të mirën e populli, u urojmë:
GËZUAR PËRVJETORIN E PARË TË PAVARËSISË!
FITORE TË REJA NË RRUGËN E LAVDISHME TË PAVARËSISË!
.
* * *
(Kujtime)
Një ditë Lasgush Poradeci erdhi i zemëruar në redaksinë e revistës “Ylli,” e cila ndodhej në rrugën e Elbasanit. Në atë kohë, -duhet të ketë qenë viti 1964-1965- isha redaktor i revistës tok me Vehbi Skënderin, Kin Dushin dhe Qamil Buxhelin. Lasgushi u ankua për komentin e Z. Kodrës, professor i letërsisë shqipe, i cili duke komentuar poezinë e tij, Poradeci, u kishte thënë studentëve se Drini nuk kalon mes për mes Shqipërisë, siç thotë poeti, por anash, përbri, prandaj duhet konsideruar licencë poetike. Lasgushi shtoi se kur e kishte lexuar këtë poezi në Gratz të Austrisë, albanologu Jokl, e kishte përgëzuar autorin që po u linte brezave pasardhës nëpërmjet kësaj poezie përkatësinë e trojeve etnike. “Austriaku e dinte më mirë se profesori historinë e popullit tonë,” qe komenti i Lasgushit. Miqtë e tij kujtojnë urimin që i delte nga thellësia e shpirtit: “Mos vdekshim pa e parë Kosovën të lirë!” Ai nuk e arriti këtë ditë, por ëndrra e Lasgushit u përmbush dhe vajzat e tij, nipërit e mbesat sot po shohin Kosovën e lirë dhe të pavarur.
Mitrush Kuteli, veç veprave madhore në prozë, i dha letërsisë shqipe “Poem Kosovar” një kushtrim poetik të cilën e shkroi më 1944, kur Kosova ishte dyfish e okupuar nga gjermanët dhe serbët. Poemi u ribotua më 1974 në Amerikë nga Petraq Ktona dhe për vite me radhë u recitua në aktivitetet kushtuar çështjes së Kosovës.
Disa vargje të poemit.
“Jam Shqiptar
E Kosovar
Zot e krenar
-Zot e bujar-
Mbi këtë dhe.
Që gjysh e stërgjysh
që bres pas bres
që gjithmonë.
Duke ngulmuar për autoktoni të pakontestueshme, poeti njëheresh sjell premtimin solemn.
“Unë jam këtu e do të jem
-den baba den-
Sa mali të bëhet hi
E hiri mal përsëri.
Kësul-bardh e krye-lidh
Krye-lidh me nji shami,
Me tri shami,
për trimëri.
Dhe kam uri
Si s’ka njeri:
Për Drejtësi
E për Liri!
Dhe në fund betimi:
“Komb i lirë kosovar,
Ti komb shqiptar,
Ti zot krenar
Ti djalëri – ti pleqëri,
Bëju gati për vrull të ri
……………………
Për liri
për Shqipëri.”
Prof. Sami Repishti e konsideron poemin pjesë të pandashme të ciklit epik ilirian.
Në krijimtarinë e M. Kutelit poemi veçohet për vrullin, energjinë duke marrë tingullin e një kushtrimi.
Nuk ka komente:
Posto një koment