DASMA

(Tregim triptik nga Roland Gjoza)

Dasma po harbohej nen pjergullat e rrushit te kuq tajge.Dem Muzala therriste me zerin e tij te ngjirur;

-- Mos prekni rrushin! Jane gjithsej 127 bistake.

E shoqja Tinka Muzala e terhiqte nga kemisha.

-- Mos,se na turperove.

Dem Muzala therriste;

-- Hani rrush,,ju bafte mire!

-- Ti paske cof,Dem.

Tinka dhe dy gra te tjera i prene bistaket me gershere bagetish dhe mbushen dy tepsi plot me rrush.Ishte nje zallamhi,nje katrahure e vertete,gjindja hante me dore dhe pinte si e babezitur.

Nusja,Mira Muzala,nje vajze e gjate e beshme me fytyre madone nenqeshte me hir te pervuajtur.Asaj i vinin letra nen dore,njera me e tmerrshme se tjetra."Babai yt ai gjatovina,flet marrina.Thuaji te mos llape se po prish dasmen.Llomotit dokrra."Ajo ia percillte nenes.Nje tjeter shkonte dhe me larg;Ju s'njfni zakonet e dasmes.Po e teproni."

Tinka se donte veten.500 vete ne dasme.500 llupesa.500 sarhoshe, se edhe grate s'ia pertonin rakise e birres.C'ishte gjithe kjo pangopesi e shfrenuar ,kjo shemti e pakontrolluar e portreteve te mbufatur e te vrare nga te ngrenet e te piret e tepert?

-- Hani rrush,-- thirri serish Dem Muzala -- Qijani t'emen,me late pa vere e raki.Me shuajtet o dasmore te nderuar.

Tinka i binte me grusht ne kurriz.

-- O i marre,ke pare te dehet babai i nuses ne dasme,c'jane keto marrezira,po na vine letra..na shajne!

-- 20 000 ka kushtuar dasma.

-- C'flet,o i marre!

Askush se degjonte.Te gjithe hanin e pinin.

-- Jam shkundur!

-- Je ne vete?

-- Grua,bej prove.Askush s'degjon nga ai vesh.Jane te kenaqur.

- Nuk e kishe me gjithe mend?

-- Aspak.

-- Une e shkreta keputa gjithe ate rrush.

-- Vetem ti me degjove.Jane te kenaqur.

-- Po letrat?

-- C'letra?

Ajo i tregoi nje tufe me letra.

-- Jane nga ana e dhendrrit,nuk e kupton?Jemi ne konkurence.Ai matufi,Fric Mushkalla ka ftuar vetem 200 dasmore.Ata vuajne nga qimja.

-- C'do te thote kjo?

-- Qime.

-- Shpjegohu!

-- Merren me qimen.Ai,Fric Mushkalla po zjen nga terbimi.Ka konkurence dhe ne dasma,grua.Ia kaluam.Jane te kenaqur.Shiko si i shqyejne syte,si thone shaka,mish pa hesap,vere det,raki det,birre 350 arka me nga 12 shishe secila.Nje vajze kam.Neser ne dreke iken.Me le,iken grua,iken neser ne dreke.Vjen e merr ai gjyslyksi,profesori i misrit.

-- Mos e shaj djalin.

-- Se kam djale.

-- Djale e ke.Mbylle.Mos te degjoje vajza.

-- Askush s'degjon.

Ne ora 12 te darkes Dem Muzalen e kaploi nje merak i madh.Krushqia nuk po dukej.Kaloi ora 1,askush nuk u shfaq ne dere.Tinka e alarmuar,Mira me sy permbys.Vendi i dhenderrit bosh.C'ka ndodhur ?Ata te Fric Mushkalles po e tepronin.Ora tre.500 dasmoret kendonin,pinin,hanin pa pushim.

Te nesermen shtepia u mbush plot,ngjeronin llokume,pinin kafe,cigare.Hynin e dilnin papushim.Kishte dale fjala se Dem Muzala e kishte djegur,domethene,hurrja byrrja,se ka me bollek.

Po Dem Muzala mbahet rende,nuk i flet njeriu.

Ora 12 e drekes.Ne dere hyn dhendri,i zbehte,i bukur,i bukur vecanerisht.Gjyslyket e miopit e bejne te duket sapak tuhaf.U degjuan peshperima;erdhi,erdhi..

-- Kush erdhi? pyeti Dem Muzala.

-- Dhendri.

-- Pse erdhi? Hej,pse erdhe ti,-- thirri Dem Muzala.

-- Erdhem.

-- Pse erdhet?

Dasmoret i pushuan fjalet dhe mermerimat.Ku ishte pare e degjuar qe vjehrri te perzinte nga shtepia dhendrin?

-- Jam dhendri,-- tha me naivitet profesori i misrit.

-- Ke ngaterruar deren,-- tha Dem Muzala i kenaqur tej mase ne terbimin e vet.

-- Kam ardhur te marr nusen.

-- C'nuse.S'ke pune me te.Shko,mos harro t'i vesh majat nga thembrat. Mos t'i pafsha syte!

Dhendri kthehet mbrapsht bashke me shpuren e tij.C'ndodhi?Asgje e rendesishme.Dasma vazhdon.

Mira Muzala u fut ne nje dhome dhe s'doli me.Tinka Muzala beri dy morfina intravene.Njerezit hynin e dilnin papushim,hanin llokume,pinin kafen me surba te vogla dhe komentonin pa ndonje interes te vecante.Dasma vazhdon.

Dhendri zuri dhome ne hotel dhe shkroi 1001 pusullka per Mira Muzalen.

Lokumet shoqeroheshin me sherbet trendafili,amareta,cokollata,kikirike,bajame,arra,stafidhe.Gjindja I hante me grushte.

Mira Muzala hapi dritaren dhe pa poshte.Lidhi carcafet dhe u kacavirr ne shkurret me shermashek blu.Ia dha vrapit neper kopsht,shkeli mbi tepsite me rrush,rreshqiti,shqeu fustanin e nuserise,nje cohe e kushtueshme prej mendafshi dhe u zhduk.U shtrua dreka,nje dreke me mish e pije,u dehen e kenduan njerezit,s'pyeten fort per Dem Muzalen,qe terhiqte lart carcafet me terbimin e nje demi te goditur ne zemer.Iku,peshperiti,me la,iku pergjithmone zemra ime dhe qau.Ma punoi,me turperoi.

Andej nga dhenderi vazhdoi dasma pa krushqi,ketej krushqia priste te nisej e s'po behej mbare,po dasmat vazhduan ne lindje dhe perendim.Ketej mbeti gjindja midis te mirave qe s'mbaronin as per shtate dite,ndersa andej gjithashtu per shtate dite e shtate net llauzi ngopi barkun e piu trute.

-- C'ndodhi? pyeti dikush qe i vinte per gjume.

-- Asgje,asgje me rendesi,dhendri kishte kerkuar ftese per ate nate.

Tjetri qeshi.

-- Ftese per te ardhur krushqia ne dasme?Per here te pare po e degjoj.

-- Megjithate ishte nje hollesi e vogel qe s'ra fort ne sy te 500 dasmoreve.

Mira Muzala merr mjekim ambulator,Dem Muzala nuk del ne pune,Tinka Muzala ka zene shtratin.

Dasma vazhdon.

. -- 2 --

Dasma behej lart ,poshte ne qilar babai i nuses dhe babai i dhendrit rriheshin me grushte.

Nuses i kishte ardhur nje pusullke,pikerisht ne kohen kur ajo priste qe ai t'i ulej ne krah.Ajo lexon;"Liza,me ndje,ika,ika pergjithmone.Mos me prit.Te kerkoj njemilion here ndjese.Po iki me nje tjeter,qe e kam dashur,po me ka refuzuar gjithmone.Te kam mashtruar.Me ndeshkofte zoti.Ate kam dashur vertet,vetem ate,po s'te kam thene.Edi qe te kam mashtruar.Me fal.Eshte e rende,ndoshta ti s'me fal kurre dhe une te jap te drejte.Sot krejt papritur per fatin tim dhe fatkeqesine tende,ajo me tha po dhe ne u nisem menjehere,pa ndonje drejtim,ku te na conin kembet.Lamtumire pergjithmone.Mos u pikello,duro,ndoshta nje fat me i mire te pret..jeto me kete enderr.Me fal."

Asaj iu mor fryma.Me shume se cdo gje ndjeu hakmarrjen.Pastaj e hapi prap letren krejt e marrosur, se ende nuk i besohej asgje.E lexoi dhe njehere me klithma te vogla.Dasma ishte ne kulmin e vet.Degjohej orkestra,ne piste kercenin te gjithe si te harbuar.Iu kujtua se dicka i kishte shpetuar pa e lexuar."Ps.E zhvesha kostumin e dhenderrise.Ia fala nje lypesi."

Kjo e terboi,i u perzie.Ia tregoi se emes,ajo ia tha te shoqit me ngjyra edhe me te zeza.Ai u ngrit,i foli dicka ne vesh krushkut,babait te dhenderrit,zbriten bashke ne qilar dhe atje filloi druri e huri.I gjeten te dy pa ndjenja.

Nusja hoqi byzylyket me rubine te kuq,varesen prej ari me nje zemer diamanti,shkuli vethet,hoqi unazen me gure diamanti blu dhe e flaku mbi dasmoret,zbathi kepucet,hoqi fustanin qe e shkeli me kembe dhe vetem ne kemishe nate ia mbathi neper shkalle dhe doli jashte.

Atje ne qilar nena e nuses dhe krushka ,nena e dhendrit, shkuleshin per flokesh duke share njera tjetren me fjalet me te ndyra.Krushqit e te dyja paleve u zhdepen ne dru,perfunduan njeri mbi tjetrin te mbuluar me gjak.

Nusja trokiti te nje porte ngjitur.Nje djalosh me cullufe mbi balle me pene ne dore nxorri koken ne dritare.

-- Liza,-- thirri ai -- c'ka ndodhur?

-- Ai maskara me la,te doli fjala.Hape porten,pra?

-- Ke ardhur per mua?O zot!

-- Shpejt!Nuk e shikon si jam katandisur ?

Ai e hapi porten,ajo u fut brenda.

Atje kishte ardhur urgjenca,po dasma vazhdonte.

Pas dy oresh nusja qendronte ne vendin e saj,po ne krah tani kishte nje dhender tjeter.Nje poet me cullufe,qe dukej tejet i zbehte. Mungonin disa vete,babai,nena e nuses,ca krushq,po kjo s'kishte fort rendesi.

Dasma vazhdonte.Pritej te mberrinin krushqit e rinj.

-- 3 --

Lin Delia mbushi nje shishe me sherbet dhe ia dha djalit,Mart Delise.Ishte mbremje.Ishte pahitur ne bar e qe fashitur pothuajse fare pluhuri i rrafshnaltes ku kishte kaluar me vrundullime grigja e fundit.Ai po nisej te lajmeronte dasmoret.Kali shkrofetinte e kur e kur ngrihej kas me dalldi.Doli hena.Maja e malit zuri cipe.Kali nxorri nje pale flatra dhe u ngrit lart.Yjet keputeshin me furi me nje muzike te cuditshme.

Shtepia e pare.I zoti i shtepise e gjerbi sapak sherbetin.Je i ftuar ne dasmen time Luigj Veroneze.Ajo shishe shkoi shtepi me shtepi dhe te gjithe robt e Kelmendit i uruan te trashegohej per jete e mot.Kali fluturonte dhe hingellinte neper mal.Sherbeti po behej fir e drita e henes derdhej neper gryken e holle te shishes e dyndej brenda me ngjyren e qiellit kur behet gati te dale agsholi.999 fryme ishin lajmeruar perfundimisht,me nje grime sherbeti aromatik qe te le ne goje shijen e mjaltit te trendafilit te eger dhe te qiellit te nates me hene.

U kthye Mart Delia poshte ne pyllin me kedra blu dhe beri nje pushim te vogel.Atje ne rrafshulte e flaku shishen e cila ra ne nje rrase varri.Djali e mori shishen ku kishte mbetur grima e fundit e sherbeti dhe e derdhi mbi rrase duke thirrur ;Je i ftuar o i vdekur,kushdoqofsh ti,,je i ftuar prej Mart Delise ne dasmen e tij.

999 fryme erdhen ne fshatin Katmarane dhe u be nje dasme qe do te mbahet mend.Shtate dite e shtate net u zbrazen qilaret e kulles se Lin Delise qe martonte djalin e vetem.Temotjet mbushen tryezat prej dru lisi,brumerat ,mishrat perplot arome bjeshke,vererat,rakia,embelsirat me shume pete te topitura me arra e bajame te grira.Dikujt i beri pershtypje nje njeri i panjohur qe rrinte diku nga fundi.Prane tij qendronte nje vajze e re e veshur me rrobat e nuserise.I panjohuri mbante nje kostum popullor, brekushe te bardha jelek me flori dhe qeleshe.Iu afrua Lin Delia.

-- Miresevini,burre i dheut!Nuk ju njof,po kjo s'ka rendesi.Kush jeni ju?

-- Nje i vdekur.Kjo eshte gruaja ime.E vdekur edhe ajo.

Pastaj ai i tregoi historine.Po benin dasmen,atij i pushon zemra.Bashke me te shtijne ne varr dhe gruan e gjalle sipas zakonit te vjeter.Ajo nuk qau, peshperiti ai,kjo me dhembi.Me kishte dashte,e mira e dheut.Ja,shishja qe ra mbi rrasen e varrit.Djali juaj e derdhi piken e fundit mbi te dhe me ftoi ne dasmen e tij.Erdha me gjithe nusen time.E pime sherbetin,burre i dheut.

Lin Delia i ftoi te uleshin prane ciftit,te benin dhe ata dasmen e tyre te lene pergjysme.Po s'qe e thene;doli agsholi dhe cifti i vdekur u be fir.