(Mbi krijimtarinë dhe mendimin e heshtur të Dilaver Baxhakut)
Fatmir Terziu
Penën e tij të hershme, sidomos të shkruarën e tij, kaligrafinë, stilim e shkrimeve, fjalinë tipike dhe mendimin e bollshëm në të e kanë ndjerë me kohë kolegët e tij, gazetarët që kanë synuar të mësojnë nga stili i tij, por edhe lexuesit që e kanë mirëpritur në vite. Dhe sinonimet e jetës së tij më vonë u bënë pena, aparati dhe mendimi i lirë. Thinjat në harmoni me rrudhat i krijuan Dilaver Baxhakut atë që sot e gjejmë si një bagazh mendimesh tek “Shirat e vjeshtës”. Komunikimin e pjekur të Baxhakut, të gjithë e mirëpresin. Ai flet pak, shkruan qartë dhe nxjerr një mendim të thellë. E ndesha për herë të parë këtë krijues vlerash në një mesazh të rastësishëm. Dhe pse ishte thjesht një mesazh, ai kishte në të një bardhësi zemre, një telajo shpirti krijues dhe një sy të mprehtë fotoreporteri profesionist. Pastaj e ndesha në bashkëbisedime të largëta kolegësh, ku fjala e tij dominonte, ku pesha e fjalës sillte një melos erëmirë që përzihej me fëmijërinë e tij elbasanase dhe ngjyrimin kryeqytetas.
Dilaver Baxhaku, jo më kot ka zgjedhur “Shirat e Vjeshtës”, një blog-komunikim njerëzor, professional, një stil magjik dhe një orakull vitesh e faktesh, një pasuri e një mendjeje të kthjellët. Në këtë kthjethtësi, ecejaku i tij është kompleks, sfidant, prekës dhe emocional. E hedh hapin e tij rrugëve dhe rugicave shqiptare, kalon nëpër kënde të pashkelura, or të ëndërruara dhe fikson në dixhital kokriza jete, fikson në letër shënime që i përkasin jetës shqiptare, artit, kulturës, shqiptarisë, krijimtarisë, fatit njerëzor në vite.
E takojmë këndshëm tashmë Baxhakun, njeriun e thjeshtë, pa zhurmë dhe pa poterë në mesin e ‘odave’ moderne të internetit dhe e ndjejmë mungesën e tij. Kur shohim të shfaqet ai, natyrshëm kemi arsye të përhumbemi, kemi arsye të lexojmë dhe mbesim me fjalën e tij të pjekur. Ai synon, krijon në heshtje, pjek dhe sfidon hapësirën nën ritëm dixhital dhe kalëron mbi vite me peshën e thinjave dhe bardhësisnë e tyre i fal humanizmit.
Për të kapërcyer kënde vitesh, për të takuar penën e ndjeshme të gazetarisë shqiptare, penën që mendonte ndryshe, natyrshëm duhen parametra tejet njohëse, duhen lidhje e kërkime vitesh, pasi kjo e imja është e tashmja, e ndjeshmja që synon të përcillet në tërsinë e saj sado jo komplekse në mesin e një hapësire që zgjon të shkuarën, të tashmen dhe prodhon të nesërmen e nevojshme.
Duke kërkuar të shkruaj pak fjalë për penën e Baxhakut, për fotoaparatin e tij ndesha me blogun e tij “Shirrat e vjeshtës”. "Shirat e vjeshtës" është një lidhje e heshtur e ndjesisë së hershme të Baxhakut, por "Shirat e vjeshtës" është edhe një film shqiptar i prodhuar në Shqipëri në vitin 1984. Regjia: Spartak Pecani, Skenari: Nexhati Tafa, Producent: Shqipëria e re , Muzika: Sokol Shupo Aktorët dhe rolet e tyre në këtë Film janë: Reshat Arbana Kastriot Çaushi Eva Alikaj Thimi Filipi Vangjush Furxhi Robert Ndrenika Ilia Shyti Ndërpritet puna në një kohë me shira të paparashikuara në digën e një hidroçentrali të rendësishëm dhe rrezikohet kështu siguria e projektit. Kjo situatë rëndon më shumë në kryeprojektuesin ing. Ilirin i cili bashkë me shokët bën të pamundurën për të dalë nga kjo situatë e vështirë. Kështu mes kësaj lidhjeje mendore në kohë e hapësirë tjetër, ajo që ende lexohet si një imagjinatë është temperamenti i autorit që kërkon qetësinë e vjeshtës, rënien e lirë të gjetheve dhe ngjyrën e artë të pemëve, kërkon natyrën vjeshtore tipike për një karakter. Dhe duke ditur se vjeshta është stina që ka frymëzuar ndjeshëm piktorët, dhe shirrat e vjeshtës janë simbolika e një burimi jetik ku ka mbirë tingulli në serenata e muzikën klasike, padyshim ndjen edhe shpirtin dhe mendjen kompozues të Baxhakut artist.
Para disa kohësh ai u bë një faktëzues i një ndryshimi në qytetin e Elbasanit. Një ndryshim që e ktheu këtë qytet në orrigjinën e tij pamore, falë disa gërmimeve që zbuluan të hershmen e pasur të atij qyteti. Dhe aparati i Baxhakut jo vetëm fiksoi, por edhe shpërndau për të formëzuar një cikël midis madhit njerëzor dhe faktit kohor. Ai ka fiksuar e detajuar edhe promovime të ndryshme. Por Baxhaku është një njohës i shkëlqyer i Gjuhës së Shkruar Shqipe. Dhe këtë ai e bën me marifetin e tij të grumbulluar në vite. Por që të kuptosh më qartë këtë mjafton të lexosh dy gjëra:
E para është “Në vend të esesë
Pse "Pushkin"?..
Kur u njohëm me pjesëtarët e shoqatës poetike "Pushkin" në Shkup, i pyetëm ata lirshëm, vetëm për të mësuar shkakun e kësaj zgjedhjeje: "pse Pushkin?". Drejtuesi i shoqatës, zoti Bujar Ganija, na tha se ky emërtim rrodhi ngase vetë ai, nismëtar i saj, ishte admirues i flaktë i poetit të madh, dhe shtoi se shoqata e tyre ishte e hapur për ata krijues që e pëlqenin këtë poet. Pjesëtari i grupit tonë vizitor, poeti Kolec Traboini, i tha me shaka, se a mundej ai të bëhej pjesëtar në atë grupim poetik kur dashuronte, jo Pushkinin, por Eseninin?.. Bujari u duk sikur u zu ngushtë, por gjithsesi iu përgjigj: 'Mirë se të vish, edhe pse do të 'grindemi', pasiqë unë dua më shumë Pushkinin'... Ky fjalëndërrim miqësor na shoqëroi gjatë kohës që ishim me pritësit e nderuar të shoqatës; zotin Bujar e mbiquajtëm "Pushkin", ndërsa Traboinin, për baraspeshim, e thërrisnim "Esenin". Por shakaja nuk shkoi pa lënë "shenjë", sepse e kishte kapur edhe zonjusha Valbona Zunçe, gazetare, e cila ndjehet, edhe ajo, 'mëkatare', si pjesëtare e kësaj shoqate. Në bisedën radiofonike direkt që po bënim të nesërmen në valën 'Mikrofoni i hapur' të RadioShkupit, në një çast, si papritur, me shkathtësi gazetareske, ajo iu drejtua Traboinit: "Juve mbaheni si i pasionuar pas poetit rus Esenin; pse kjo dashuri?". Koleci, që u gjend ca i befasuar nga kjo pyetje nxitëse, iu përgjigj se Eseninin e donte si poet, jo si "poet rus", pasi, sipas meje, vijoi Traboini, poetët nuk kanë kombësi, ata i përkasin të gjithë njerëzimit. Megjithatë, kombësia e tij nuk më pengon aspak.”
Dhe e dyta është:
“Meditim
U mbyll libraria 'Kadare'
Libraria "Kadare", e hapur para një viti, dhe e komentuar si një risi në mënyrën e tregtimit të librit shqiptar, a më mirë në mënyrën e të bërit biznes, pasi në mjediset e saj libri përzihej me filxhanët e kafesë, para pak ditësh u mbyll. Qoshja e rrugës së 'Barrikadave' mbeti kësisoj pa fotografinë e shkrimtarit të shquar shqiptar, mëtues i çmimit Nobel. Kalimtarët, për pak çaste, sa të hapet semafori, apo sa të ngrejë dorën polici aty në bërrylin e rrugës, që t'u japë shenjën për të kaluar matanë, ngrenë kokën nga faqja e pallatit dhe, pa e kuptuar, ndjejnë se aty diçka mungon. Por janë të paktë ata që i bien në të se çfarë mungon. Reklamat e shumta e të shumëllojta në kryeqytetin e tyre metropolitan, shpesh të pakuptimta e pa asnjë vlerë, i kanë bërë ata të pandjeshëm dhe të pavëmendshëm për të hetuar mungesat, edhe kur vendi bosh i ka pas takuar një figure të tillë, si Kadare.
Si për ironi, aty pranë, madje fare pranë, aq sa i bën karshillëk lokalit të madh, vazhdon të qëndrojë e patundur kioska e shtypit, një barakë e zakonshme nga ato të qëmotit. Ka pasur një 'idil', jo aq romantik, në mes asaj dhe librarisë zhurmëmadhe, në kohën kur kjo e fundit do të hapej. Të zotët e librarisë, pra ortakët e biznesit, e ftuan pronaren e kioskës-lilipute që ta shkulte barakën nga vendi dhe ta braktiste kuvlinë e gazetave në këmbim të një punësimi të saj në librari. Gruaja nuk pranoi; dhe sot ajo buzëqesh me një ndjenjë triumfi, duke tundur kokën, sikur do të thotë se, ‘si do ma garantonin një vend pune zotërinjtë, tani që falimentuan për vete?’. Kioska vazhdon të shesë gazeta dhe çikërrima gjithfarëlloj, ndërsa ajo, libraria e madhe... Eh!
Libraria 'Kadare' nuk është më, ajo është mbyllur. Duket se emri famëmadh nuk i ndihu dhe aq ortakët e biznesit; fama e tij nuk e kapërceu dot qiranë e kripur të lokalit. Dikush e qan mbylljen e saj për një takim të prishur me të dashurën e tij; një tjetër, ta zëmë një shkrimtar, si miku im, mendon për një libër të pa shitur...
Në mos për të blerë një libër, a për të pirë një kafe, shumëkush kalonte andej sa për t'i hedhur një sy portretit të shkrimtarit; jo aq për kërshërinë që u ngjallte me atë pamjen e tij të ftohtë, si prej të huaji, por, më shumë, ngaqë bënin habi se si një librari mund të mbante në faqe emrin e një njeriu në gjallje të tij. Kishin kohë që ishin çmësuar me emra të gjallësh në balle godinash a në faqe malesh. Dhe, mbase tani nuk e kuptojnë dot, se si, papritur, brenda një dite, një emër i gjallë hiqet e bie bashkë me fotografinë e tij. Nuk e lidhin dot emrin e njeriut të dëgjuar me mirëvajtjen apo keqvajtjen e një biznesi. Dhe, kushedi, me atë naivitetin njerëzor, thonë, pa i ndjerë kush, se, pse, xhanëm, duhej t'i vinin një emër të tillë të veçantë një kafeneje që nuk dihej nëse do të shiste aq kafe sa të lante qiranë? Se, sa për librat, sipas tyre, zor se dikush mund të shpresojë të bëjë hair.
Vendi përreth është i shkretë. Lokali përbrenda bosh; kolonat gri të trishtuara, të zhveshura pa një tablo; ca fije teli bien nga tavanet, ku më parë vareshin abazhurë vezullues; banaku nuk ka më atë hirin e vajzave bukuroshe, që ofronin kafe, pasta dhe buzëqeshje. Ti bën të ikësh, të largohesh dhe të kërkosh ca jetë në lokalet e tjerë, ja aty matanë, sa kapërcen bërrylin e rrugës. Kërkon të arratisesh nga trishtimi që të zë para vitrinave të ftohta të librarisë, që nuk është më, dhe të vjen të pëlcasësh, se pse, xhanëm, mijëra e mijëra lokale plot zhurmë e tym vazhdojnë të shesin raki e kafe; dhe ia dalin për bukuri ta lajnë atë qiranë e kripur? Vetëm libraria jote jo. Dhe vetëtimthi të vjen në mend se fajin e kanë pasur librat. Po, po! Ç’iu desh ortakëve të sajonin një biznes të tillë e të bënin karshillëk me një librari të stërmadhe, si kjo, që nuk është më? Pale, t’i venë edhe një emër të veçantë, ‘Kadare’!
Libraria me emrin më të famshëm në Tiranë nuk është më. Nuk mbërriti as t'ia shtojë, e as t'ia vjelë famën këtij emri, sepse u mbyll, apo falimentoi, në gjuhën tregtare, pa buisur mirë.
Nuk dihet, nëse ortakët janë vënë të gjejnë një tjetër mënyrë për të fituar para. Mbase tanimë u ka rënë ndërmend, se lokalin e ri që mund të hapin do të ishte mirë ta quajnë Kafene; kështu me siguri klientët do të buisin si bari... dhe, ku ta dish, ndonjëri syresh, pas kafesë a ndonjë teke raki, do të yshtet të blejë edhe ndonjë libër.
Nuk dihet edhe, nëse dashamirët e shkrimtarit të madh do të mblidhen për t'i gjetur një vend më të denjë fotografisë së idhullit të tyre; një vend më të denjë sesa një kafene që rreket të shesë libra...”
Për këtë të fundit, Myrtaj, Gjoza, Jovani etj kanë thënë fjalët e tyre. Të tjerët e kanë shtuar dhe e shtojnë vlerësimin për veprën e heshtur e të ndjeshme të Dilaver Baxhakut.
Fatmir Terziu
Penën e tij të hershme, sidomos të shkruarën e tij, kaligrafinë, stilim e shkrimeve, fjalinë tipike dhe mendimin e bollshëm në të e kanë ndjerë me kohë kolegët e tij, gazetarët që kanë synuar të mësojnë nga stili i tij, por edhe lexuesit që e kanë mirëpritur në vite. Dhe sinonimet e jetës së tij më vonë u bënë pena, aparati dhe mendimi i lirë. Thinjat në harmoni me rrudhat i krijuan Dilaver Baxhakut atë që sot e gjejmë si një bagazh mendimesh tek “Shirat e vjeshtës”. Komunikimin e pjekur të Baxhakut, të gjithë e mirëpresin. Ai flet pak, shkruan qartë dhe nxjerr një mendim të thellë. E ndesha për herë të parë këtë krijues vlerash në një mesazh të rastësishëm. Dhe pse ishte thjesht një mesazh, ai kishte në të një bardhësi zemre, një telajo shpirti krijues dhe një sy të mprehtë fotoreporteri profesionist. Pastaj e ndesha në bashkëbisedime të largëta kolegësh, ku fjala e tij dominonte, ku pesha e fjalës sillte një melos erëmirë që përzihej me fëmijërinë e tij elbasanase dhe ngjyrimin kryeqytetas.
Dilaver Baxhaku, jo më kot ka zgjedhur “Shirat e Vjeshtës”, një blog-komunikim njerëzor, professional, një stil magjik dhe një orakull vitesh e faktesh, një pasuri e një mendjeje të kthjellët. Në këtë kthjethtësi, ecejaku i tij është kompleks, sfidant, prekës dhe emocional. E hedh hapin e tij rrugëve dhe rugicave shqiptare, kalon nëpër kënde të pashkelura, or të ëndërruara dhe fikson në dixhital kokriza jete, fikson në letër shënime që i përkasin jetës shqiptare, artit, kulturës, shqiptarisë, krijimtarisë, fatit njerëzor në vite.
E takojmë këndshëm tashmë Baxhakun, njeriun e thjeshtë, pa zhurmë dhe pa poterë në mesin e ‘odave’ moderne të internetit dhe e ndjejmë mungesën e tij. Kur shohim të shfaqet ai, natyrshëm kemi arsye të përhumbemi, kemi arsye të lexojmë dhe mbesim me fjalën e tij të pjekur. Ai synon, krijon në heshtje, pjek dhe sfidon hapësirën nën ritëm dixhital dhe kalëron mbi vite me peshën e thinjave dhe bardhësisnë e tyre i fal humanizmit.
Për të kapërcyer kënde vitesh, për të takuar penën e ndjeshme të gazetarisë shqiptare, penën që mendonte ndryshe, natyrshëm duhen parametra tejet njohëse, duhen lidhje e kërkime vitesh, pasi kjo e imja është e tashmja, e ndjeshmja që synon të përcillet në tërsinë e saj sado jo komplekse në mesin e një hapësire që zgjon të shkuarën, të tashmen dhe prodhon të nesërmen e nevojshme.
Duke kërkuar të shkruaj pak fjalë për penën e Baxhakut, për fotoaparatin e tij ndesha me blogun e tij “Shirrat e vjeshtës”. "Shirat e vjeshtës" është një lidhje e heshtur e ndjesisë së hershme të Baxhakut, por "Shirat e vjeshtës" është edhe një film shqiptar i prodhuar në Shqipëri në vitin 1984. Regjia: Spartak Pecani, Skenari: Nexhati Tafa, Producent: Shqipëria e re , Muzika: Sokol Shupo Aktorët dhe rolet e tyre në këtë Film janë: Reshat Arbana Kastriot Çaushi Eva Alikaj Thimi Filipi Vangjush Furxhi Robert Ndrenika Ilia Shyti Ndërpritet puna në një kohë me shira të paparashikuara në digën e një hidroçentrali të rendësishëm dhe rrezikohet kështu siguria e projektit. Kjo situatë rëndon më shumë në kryeprojektuesin ing. Ilirin i cili bashkë me shokët bën të pamundurën për të dalë nga kjo situatë e vështirë. Kështu mes kësaj lidhjeje mendore në kohë e hapësirë tjetër, ajo që ende lexohet si një imagjinatë është temperamenti i autorit që kërkon qetësinë e vjeshtës, rënien e lirë të gjetheve dhe ngjyrën e artë të pemëve, kërkon natyrën vjeshtore tipike për një karakter. Dhe duke ditur se vjeshta është stina që ka frymëzuar ndjeshëm piktorët, dhe shirrat e vjeshtës janë simbolika e një burimi jetik ku ka mbirë tingulli në serenata e muzikën klasike, padyshim ndjen edhe shpirtin dhe mendjen kompozues të Baxhakut artist.
Para disa kohësh ai u bë një faktëzues i një ndryshimi në qytetin e Elbasanit. Një ndryshim që e ktheu këtë qytet në orrigjinën e tij pamore, falë disa gërmimeve që zbuluan të hershmen e pasur të atij qyteti. Dhe aparati i Baxhakut jo vetëm fiksoi, por edhe shpërndau për të formëzuar një cikël midis madhit njerëzor dhe faktit kohor. Ai ka fiksuar e detajuar edhe promovime të ndryshme. Por Baxhaku është një njohës i shkëlqyer i Gjuhës së Shkruar Shqipe. Dhe këtë ai e bën me marifetin e tij të grumbulluar në vite. Por që të kuptosh më qartë këtë mjafton të lexosh dy gjëra:
E para është “Në vend të esesë
Pse "Pushkin"?..
Kur u njohëm me pjesëtarët e shoqatës poetike "Pushkin" në Shkup, i pyetëm ata lirshëm, vetëm për të mësuar shkakun e kësaj zgjedhjeje: "pse Pushkin?". Drejtuesi i shoqatës, zoti Bujar Ganija, na tha se ky emërtim rrodhi ngase vetë ai, nismëtar i saj, ishte admirues i flaktë i poetit të madh, dhe shtoi se shoqata e tyre ishte e hapur për ata krijues që e pëlqenin këtë poet. Pjesëtari i grupit tonë vizitor, poeti Kolec Traboini, i tha me shaka, se a mundej ai të bëhej pjesëtar në atë grupim poetik kur dashuronte, jo Pushkinin, por Eseninin?.. Bujari u duk sikur u zu ngushtë, por gjithsesi iu përgjigj: 'Mirë se të vish, edhe pse do të 'grindemi', pasiqë unë dua më shumë Pushkinin'... Ky fjalëndërrim miqësor na shoqëroi gjatë kohës që ishim me pritësit e nderuar të shoqatës; zotin Bujar e mbiquajtëm "Pushkin", ndërsa Traboinin, për baraspeshim, e thërrisnim "Esenin". Por shakaja nuk shkoi pa lënë "shenjë", sepse e kishte kapur edhe zonjusha Valbona Zunçe, gazetare, e cila ndjehet, edhe ajo, 'mëkatare', si pjesëtare e kësaj shoqate. Në bisedën radiofonike direkt që po bënim të nesërmen në valën 'Mikrofoni i hapur' të RadioShkupit, në një çast, si papritur, me shkathtësi gazetareske, ajo iu drejtua Traboinit: "Juve mbaheni si i pasionuar pas poetit rus Esenin; pse kjo dashuri?". Koleci, që u gjend ca i befasuar nga kjo pyetje nxitëse, iu përgjigj se Eseninin e donte si poet, jo si "poet rus", pasi, sipas meje, vijoi Traboini, poetët nuk kanë kombësi, ata i përkasin të gjithë njerëzimit. Megjithatë, kombësia e tij nuk më pengon aspak.”
Dhe e dyta është:
“Meditim
U mbyll libraria 'Kadare'
Libraria "Kadare", e hapur para një viti, dhe e komentuar si një risi në mënyrën e tregtimit të librit shqiptar, a më mirë në mënyrën e të bërit biznes, pasi në mjediset e saj libri përzihej me filxhanët e kafesë, para pak ditësh u mbyll. Qoshja e rrugës së 'Barrikadave' mbeti kësisoj pa fotografinë e shkrimtarit të shquar shqiptar, mëtues i çmimit Nobel. Kalimtarët, për pak çaste, sa të hapet semafori, apo sa të ngrejë dorën polici aty në bërrylin e rrugës, që t'u japë shenjën për të kaluar matanë, ngrenë kokën nga faqja e pallatit dhe, pa e kuptuar, ndjejnë se aty diçka mungon. Por janë të paktë ata që i bien në të se çfarë mungon. Reklamat e shumta e të shumëllojta në kryeqytetin e tyre metropolitan, shpesh të pakuptimta e pa asnjë vlerë, i kanë bërë ata të pandjeshëm dhe të pavëmendshëm për të hetuar mungesat, edhe kur vendi bosh i ka pas takuar një figure të tillë, si Kadare.
Si për ironi, aty pranë, madje fare pranë, aq sa i bën karshillëk lokalit të madh, vazhdon të qëndrojë e patundur kioska e shtypit, një barakë e zakonshme nga ato të qëmotit. Ka pasur një 'idil', jo aq romantik, në mes asaj dhe librarisë zhurmëmadhe, në kohën kur kjo e fundit do të hapej. Të zotët e librarisë, pra ortakët e biznesit, e ftuan pronaren e kioskës-lilipute që ta shkulte barakën nga vendi dhe ta braktiste kuvlinë e gazetave në këmbim të një punësimi të saj në librari. Gruaja nuk pranoi; dhe sot ajo buzëqesh me një ndjenjë triumfi, duke tundur kokën, sikur do të thotë se, ‘si do ma garantonin një vend pune zotërinjtë, tani që falimentuan për vete?’. Kioska vazhdon të shesë gazeta dhe çikërrima gjithfarëlloj, ndërsa ajo, libraria e madhe... Eh!
Libraria 'Kadare' nuk është më, ajo është mbyllur. Duket se emri famëmadh nuk i ndihu dhe aq ortakët e biznesit; fama e tij nuk e kapërceu dot qiranë e kripur të lokalit. Dikush e qan mbylljen e saj për një takim të prishur me të dashurën e tij; një tjetër, ta zëmë një shkrimtar, si miku im, mendon për një libër të pa shitur...
Në mos për të blerë një libër, a për të pirë një kafe, shumëkush kalonte andej sa për t'i hedhur një sy portretit të shkrimtarit; jo aq për kërshërinë që u ngjallte me atë pamjen e tij të ftohtë, si prej të huaji, por, më shumë, ngaqë bënin habi se si një librari mund të mbante në faqe emrin e një njeriu në gjallje të tij. Kishin kohë që ishin çmësuar me emra të gjallësh në balle godinash a në faqe malesh. Dhe, mbase tani nuk e kuptojnë dot, se si, papritur, brenda një dite, një emër i gjallë hiqet e bie bashkë me fotografinë e tij. Nuk e lidhin dot emrin e njeriut të dëgjuar me mirëvajtjen apo keqvajtjen e një biznesi. Dhe, kushedi, me atë naivitetin njerëzor, thonë, pa i ndjerë kush, se, pse, xhanëm, duhej t'i vinin një emër të tillë të veçantë një kafeneje që nuk dihej nëse do të shiste aq kafe sa të lante qiranë? Se, sa për librat, sipas tyre, zor se dikush mund të shpresojë të bëjë hair.
Vendi përreth është i shkretë. Lokali përbrenda bosh; kolonat gri të trishtuara, të zhveshura pa një tablo; ca fije teli bien nga tavanet, ku më parë vareshin abazhurë vezullues; banaku nuk ka më atë hirin e vajzave bukuroshe, që ofronin kafe, pasta dhe buzëqeshje. Ti bën të ikësh, të largohesh dhe të kërkosh ca jetë në lokalet e tjerë, ja aty matanë, sa kapërcen bërrylin e rrugës. Kërkon të arratisesh nga trishtimi që të zë para vitrinave të ftohta të librarisë, që nuk është më, dhe të vjen të pëlcasësh, se pse, xhanëm, mijëra e mijëra lokale plot zhurmë e tym vazhdojnë të shesin raki e kafe; dhe ia dalin për bukuri ta lajnë atë qiranë e kripur? Vetëm libraria jote jo. Dhe vetëtimthi të vjen në mend se fajin e kanë pasur librat. Po, po! Ç’iu desh ortakëve të sajonin një biznes të tillë e të bënin karshillëk me një librari të stërmadhe, si kjo, që nuk është më? Pale, t’i venë edhe një emër të veçantë, ‘Kadare’!
Libraria me emrin më të famshëm në Tiranë nuk është më. Nuk mbërriti as t'ia shtojë, e as t'ia vjelë famën këtij emri, sepse u mbyll, apo falimentoi, në gjuhën tregtare, pa buisur mirë.
Nuk dihet, nëse ortakët janë vënë të gjejnë një tjetër mënyrë për të fituar para. Mbase tanimë u ka rënë ndërmend, se lokalin e ri që mund të hapin do të ishte mirë ta quajnë Kafene; kështu me siguri klientët do të buisin si bari... dhe, ku ta dish, ndonjëri syresh, pas kafesë a ndonjë teke raki, do të yshtet të blejë edhe ndonjë libër.
Nuk dihet edhe, nëse dashamirët e shkrimtarit të madh do të mblidhen për t'i gjetur një vend më të denjë fotografisë së idhullit të tyre; një vend më të denjë sesa një kafene që rreket të shesë libra...”
Për këtë të fundit, Myrtaj, Gjoza, Jovani etj kanë thënë fjalët e tyre. Të tjerët e kanë shtuar dhe e shtojnë vlerësimin për veprën e heshtur e të ndjeshme të Dilaver Baxhakut.
Nuk ka komente:
Posto një koment