SHQIPJA KERKON PRIJES
(Poemë e hapur. Pjesa e parё)
Ka shekuj që Shqipja kërkon një prijës.
Ka marrë kurorën në kthetra dhe fluturon në çdo skaj ku flitet shqip. Do tё gjej kokёn e merituar,
qё nderon kurorёn dhe historinё e saj.
Tё lindi me lule, mitra lashtёsi.
Petalet e tyre përhapnin
lavdi.
Fustanin tё kaltёr, bluzёn ngjyrё bari,
kapelen tё hapur, si dёborё janari.
Flokёt vjedhur hёnёs, diellin dritё nё sy,
ngjyrat e ylberit, derdhur pёrmbi ty.
Hijerёndё malet, fushat trёndelinё,
perla - shtojzavallet, zbritёn yllёsinё.
Forcёn si kreshnik,
bukurinё si zanё,
qё ti bёje dritё, dheut, anembanё.
Ishe ndёr
tё parat qё qёndise detin,
vizatove arat dhe stolise mbretin.
Shpellat i braktise, ndёrtove kulturё,
mbolle nёpёr vise qytete me gurё.
Lashtёsia e mirё; kur tё ndriti shtati
pёr tё qenё e lirё, Iliri ta quajti!...
* * *
Rreth e rrotull teje ziliqarёt rozё,
thurnin errёsirё, ngjyrosur ne bloze.
Mbushёn re tё zeza me tufan e shi,
nёpёr mugёtirё tё veshёn nё gri.
Stinёt keq u mpleksёn, hiret ti shёmtonin
me acar e ngrica, ngjyrat ti ndёrronin.
Trupin – lis i thatё, krahёt – mrete e thekur,
i sulmuan gjatё,
as gjallё e as vdekur.
Era gri e vjeshtёs, s’tu nda asnjёherё,
mbulonte në
mjegull shigjeta me vrerё.
Gjethet i rrёzoi, trungun plasariti,
rrudhat t’i shumoi, dhimbja ulёriti.
Ta printe dikush nё udhёn me dritё
e t’ja fshinte sytё, nga hija e hirtё.
* * *
Njё kreshnik i zjarrtё nё mesin e jetёs,
i dha ngjyrё tё artё, erёs gri tё vjeshtёs.
Kish ikur i vogёl peng pёr Arbërinë
dhe nёpёr mungesё, ushqeu dashurinё.
I dha krahё e jetё dhembshurisё sё rrallё,
kur mbushi dyzetё, i tha: “Mё ke gjallё!”
Thanё ish ngritur Muji qё tokёn e tundi
me trokun e kalit, erёn gri e shkundi.
Mjegullën e
dendur me dritë e
kish larë.
Fundvjeshta agoi AGIMIN E PARE.
Stolitё u rikthyen, bukuria ndriu,
njё simbol tё kuq, jugu dhe veriu.
Dhe nё mes tё tij njё shqiponjё e zezё
qё burrat e dheut i lidhi me besё!
Kёshtu, Arbëria
emёr tjetёr merr,
fluturon e lirё shqipe me dy krerё.
Qё tё vigjёlojё nё furtunё, nё shi,
tё mos ngrijё mё, nga akulli gri.
Bota ndali frymёn njёzetё e pesё vjet,
mbreti i Shqipёrisё kreshnik i vёrtetё.
Me çelik e zjarr dhe mendim tё ri
e dёrgoi nё varr, njё perandori…
I pat hije mjekra, shenje fisnikërie.
Koha hodhi firmën: “Burr Shqiperie”.
Kurora pat gjetur kokën e vërtetë,
forcën, mençurinë, madhështinë për mbret.
* * *
Xhelozia ndizej rreth e rrotull saj
kur dielli e ndrinte nga skaji nё skaj.
Moti, prap u mbyll, re tё zeza nxinё,
s’dukej asnjё yll ti ndrijё bukurinё.
Njё tufan i tmerrshёm nё dimrin e gjatё,
goditi rrufeshёm, Shqipen pendёartё.
Kreshnikёt i ikёn dhe zanat u zbehёn,
shkёlqimin e fikёn, u tretёn me erёn.
Shqipja ecёn
kёrrusur me njё shall tё zi
kёrkon e trishtuar, njё prijёs tё ri.
Kokёn e mban ulur nga pesha e zisё
qё kur e pёrgjaku Sulltani i Azisё.
* * *
Me sytё
e thelluar, thinjur gjer nё zemёr,
dhe duke rёnkuar
has një tjetёr
emёr…
Njё pasha me mjekёr dhe me llullё tё gjatё,
zjarrё
e tym rrёzon nga kala e lartё.
Dhe guxon tё ndalё njё perandori.
Nё tre popuj fqinjё, i vuri kufi.
Por njё ditё u thye kockё e tij e vjetёr;
pabesisht ia hoqёn, kokёn me gjithё mjekёr.
Pёr ta ndjekur pas njё çudi e madhe,
kujtesa ti flasё: Pasha me dy varre!
Nga sundimi i tij edhe pse i ashpёr,
nё krahёt e Shqipes e shtoi dhe njё flatёr.
Ajo ja besoi një kurorë të nderit,
por se ngrinte dot peshën e Skënderit.
Ndaj e pikëlluar
ngrihet fluturim
që të gjej një tjetër, të mençur e trim.
* * *
Si njё gjethe vjeshte forcat e kanё lёnё,
lёkundet e dehur gati pёr tё rёnё.
Sulltani i Azisё kёcёnon e qesh:
“Nga rrobat e zisё kurrё s’do tё tё zhvesh!
Tё rrish buzё varrit, si kufomё e verdhё
qё tё mbillet frikё edhe ndёr tё tjerё”.
* * *
Nёpёr erёn gri me fener nё dorё,
ndesh diku njё
çift prijёsish popullorё.
Kur e panë të zbehur e tretur urie,
deri nё palcё ndjenë dhimbje Shqipёrie.
E marrin pёr dore dhe me lotë në sy,
t’i shёrojnё plagёt betohen tё dy.
Dhe ushtoi njё thirrje sa u tundёn malet:
“Si ‘meze nё pjatё’, Shqipja s’mund tё hahet.
Fukareshё e gjorё qё nuk ka pёr vete
s’mund ti japё Sulltanit, “nizam
e xhelepe”.
Pa shkёlqeu guximi, shkrepёtimё nё mal,
mbushur lule trimi, Poçem – Kuç – Hekal*.
* * *
Kur perandoria mori njё tё çarё,
Rrapos pёrmbi rrap, ia hodhi litarё…
Shqipes dhe mё shumё krahёt ia shkurtoi,
me guxim tё
marrё tё mos fluturoj.
E la tё zvarritet nёpёr errёsirё,
mos ta gjente udhёn pёr tё qenё e lirё.
Sytё ju errёsuan, s’dinte nga tё shkonte,
panorama gri pothuaj e verbonte.
* * *
Prin Prizereni, odë mençurie,
lidhur në një besë vatra trimërie.
Lidhja zgjidhi armët, i ngjeshi në sup
e gjithë
Shqipëria u ngrit si një trup.
Gjithë burrat e zgjedhur, me guxim të rrallë
lirinë
shqiponjës ja shkruan në ballë.
Ta lexojë
Evropa mbledhur në
Berlin*
mos ta ndaj në
copa, si tortë,
Shqipërinë.
Por Evropa heshti, mbylli njërin sy,
dhe më vonë akoma, i mbylli të dy…
* * *
Kur mbeti pa krahë e mbahej me thonj,
humbjet e mëdha
gjakun ja hollojnë.
Nёpёr muzg ju shfaq njё poet i ri,
nё udhёn pa dritë i
ndezi qiri.
Ashtu, zbehtё – zbehtё, qiriri ndriçoi.
Tek shpёrndante retё, dhjamin e mbaroi.
Me shkronja e veshi Shqipen, skaj mё skaj,
e mёsoi tё shkruaj historinё e saj.
Por prijёs nuk gjeti ta çonte mё tej,
krahё e kthetra thyer
betejё mё betejё.
Nёpёr udhёn gri, s’gjeti rreze tjetёr
qё t’i jepte jetё dёshirёs sё vjetёr.
Tё jetoj e lirё, si njё shpend malesh,
me bija e bijё, e shkarkuar hallesh.
* * *
Buza nuk i qeshi pёr shekuj me rradhё
qё kur Kastrioti, i dha nur tё bardhё.
Skajuar nё Lindje, skaj nё Perёndim,
njё e madhe grindje, rindezi lakminё.
Ta ndajnё nё copa, o ta zhdukin fare
shpendin me dy koka e zemёr tё madhe.
Tani bukuria, thuajse, i qe shuar.
Fytyrёn
me vija, sytё
errёsuar.
Flamuri i Skёnderit pa emёr e nder.
Dergjet lotshelguar Shqipja me dy krerё.
Lotin sa njё zall, brengёn sa njё det.
As vdekur, as gjallё, nё shkretinё e vetё.
* * *
Uikonjё nёpёr netё, era ulёriti.
Nё vjeshtёn e tretё shumë e lodhur mbërriti.
Fundi i asaj vjeshte, fshiu tymin gri
me njё fllad tё bardhё, dritё nё kaltёrsi.
Bardhёsinё e shtuan thinjat e njё plaku,
qiellit flakёroi, simboli prej gjaku.
Mjegullёn e treti, motit diell i dha.
Njё pranverё e vogёl lulesh tё mёdha.
Me ngjyra gëzimi
iu qëndisën sytë.
Fundvjeshta agoi AGIMIN I DYTE.
Shqipёria rronte, mbesё nё Iliri
rilindjen festonte veshur kuq e zi.
Këtë here si Krujën e stolisi Vlorën
plaku mjekërbardhë, e nderoi kuroren.
* * *
E rrudhёn vёshtrimin sipёr tё mёdhenjtё,
kur e panё qё rridhnin tё kthjellёt lumenjtё.
Dhe u ndjenё mё ngushtё, mё tё zvogёluar,
shpendi dridhte vallen duke fluturuar.
Nuk u kishte ndodhur, nuk u kishte ngjarё
tё ngrihej nga varri si shpend legjendar.
Kur e panё tё veshur me dritё kaltёrsie,
sytё i perёnduan nёn rrudha zilie.
Shkёlqimi i fortё dikё e verboi
me dritёn e ndezur, qё vjeshtёn ndriçoi.
Nuk dihet nga zbriti xhelozia gri
dhe krejt e veniti sfondin kuq e zi.
Plaku mbylli sytё i prerë në besë
dhe agimi dytë ra
në gri të zezë.
* * *
Por beu i bardhë,
sojli i nderuar,
hijes i dha diell dhe i perënduar.
Per vehte u dergj muzgjeve të shkretë,
gri-hijen ta çelë me
dritën e vetë.
Nuk ishte dëgjuar
dhe as parë ne
jetë
të shuhej një bej pa një lek ne xhep.
Shqipja e kuptoi kur nisi ta qaj.
Pasuri e tij ish rilindja e saj.
Prandaj dhe u shua, ta shihte te lirë.
Nuk zgjodhi veteveten të ngrysej vezir*.
Kurorës së rëndë i dha peshë e nder,
ndërsa diplomatit mençuri e
vlerë.
* * *
Fama e kaloi, detin, dhe më tej.
Skenderi ‘strateg’, ndersa plaku “bej”.
U pat hije mjekra, derdhte drite e nur.
Te vetmit qe shqipen e bene me flamur.
Kur fryma ju ndal dhe sytë ju rrëzuan,
pat mbetur lavdia, por shpresat u shuan.
Shqipja kurorën me
kthetra e ngriti.
Cep me cep të racës me vrull e shëtiti.
Të gjente një tjeter me vlerë e me mend
e të t’i vendeste kuroren e rendë. 
