Këto ditë del në botim në Tiranë libri i autorit Dionis Qirzidhi me titull "Shtegtari i Lirise". Ky libër botohet me rastin e 200 vjetorit te arrdhjes se Bajronit ne Athine e Tirane. Ja disa Persiatje e vlerësime për këtë libër.
Përsiatje
Ky libër nuk ka si qëllim të paraqesë historinë e jetës së furishme të Bajronit: poet dhe personazh, as të bëjë analizën e veprës së tij. Nëpërmjet dhjetëra biografive, monografive e studimeve, do të përpiqemi të tregojmë jo vetëm të thënat, por sidomos të pathënat, pra të njohurat dhe të panjohurat e mistereve që e shndërruan shtegtarin e dashurisë në simbol të shtegtarit të lirisë.
Një kreshtë dallge e lirë e cila udhëtonte nëpër vite lufte, atje ku e drejtonin erërat poetike, përplasej me në fund shkëmbinjve buzë Jonit. Mes shkulmeve të dallgëve, ashtu si në mitet, përlind “Afërdita bajroniane”, Çajlld Haroldi. Ngjitet majë Alpeve, haplehtë, buzë liqenit Leman dhe grykës së Ronit: “Vendlindja e dashurisë për natyrën”. Kalëron prej Po-së në Arno. Tek “Ura e Psherëtimave”, në Venedik, këndon me gondolierët kanconeta me vargje të Turquato Tassos. Mediton tek shushurima e Aousës së lashtë, përjeton në oborrin e Ali Pashës në Tepelenë mikpritjen, si të ishte në botën përrallore të “Një mijë e një netve”. Fle, ku e zë nata; pranë zjarrit, mbuluar me gunën e bariut. Herë mbi rrogoz herë mbi hejbe, me kacekë lëkure dhie plot me verë. Nga dritaret e vogla të shtëpive të mikpritësve të tij sheh: pamjet e korijeve plot koçimare. Fshatrat i sodit, ashtu siç i ka përshkruar Virgjili: ndërsa “brofnin si dhitë e varura ndër shkëmbinj”. Githësesi, me soditjen e shtegtarit, poeti Xh. Kits shkruante, në atë kohë“Secilin vend... poezia e bënë edhe më të bukur” - (John Kert’s: “The great beauty of Poetry is that it makes every thin every place interesting”).
Mëngjesi e gjen në pallat, mbrëmja në kasolle lopësh. Të nesërmen me një admiral. Muzgu i hirtë i dimrit, me kleftët. Ulet këmbëkryq. Pi raki, “shpirtin e zjarrtë që del nga rrushi”. Nën flakëritjen e zjarrit: magjia e valleve shqiptare. Mban iso në këngën korale me Të rreptët bijt’ e shqipes! : ” Bo-bo-bo-bo-bo-bo-bo, Burra, Burra...”. Në majë-malet blu Akrokeraune, “me syrin e zemrës” sheh dymbëdhjetë shqiponjat që fluturonin në Parnas. Fantazon Karontin tek pinte eliksirin. Harpën e Orfeut. Zërin e Najadës. Shijimin e ambrozës. Frymëmarrjen e dallgës lozonjare, që i qahet bregut të detit. Buçimën e oqeanit. Ulërimën e talljes.
Në mendimet fisnike, në aktet kalorësiake, shpirti i tij shpërthen brigjeve të Mesdheut me vetëflijimin për lirinë. Nëpërmjet poezive zbuloi imazhin e Greqisë dhe Shqipërisë, me pasione dhe ngjyra të gjalla, vënde, që banoheshin nga qytetarë, bashkëkohës, të cilëve u takonte një fat më i mirë.
Bajroni erdhi ne Shqipëri për të mos u larguar kurrë prej saj në të gjitha kuptimet. Poeti i çudirave të mëdha, në Olimpin poetik, do të adhurohej nga shqiptarët si Promete i shekullit të vet. Nga italianët: miku më i bukur i lirisë. Nga grekët do të krahasohej me Adonisin, Apolonin dhe heroin më fisnik të Pavarësisë. Mendjet më të ndritura të Evropës dhe të botës e konsideruan njeriun e tyre, për artin e tij, pikëpamjet demokratike, antiabsolutiste. Sa për ta ilustruar këtë mendim, nga dhjetëra shembuj, përmendim: Gëtija deshi të plazmonte figurën e tij në pjesën e dytë të “Faustit”, Delakruanë e frymëzoi për ciklin e kompozimeve në pikturë, Verdin, Shumanin, Paganinin e shumë të tjerë për muzikë të mrekullueshme. Tenisoni, Skoti, Hygoi, Lamartini, Floberi, Pushkini, Lermontovi, Dostojevski, Bjelinski, Miçkeviçi, Edgar Allan Poe, Bertrand Russell e shpirtëzuan Milordin me metaforën e lirisë, më e epërmia, që krijimtaria e tij rezaton.
Bajroni, që u foli popujve me zemër dhe jo me fjalë, gati njëqind herë iu botua dhe ribotua “Çajlld Haroldi”, në atdheun e Xhorxh Uashingtonit, të cilin poeti e pati idhull, sepse ai nuk shkeli mbi kombet e tjera që të çlironte popullin e vet.
Libri, pra, fton për një udhëtim në anijen me vela, pa kapedan. Anije së cilës i japin flatra fjollat e erërave poetike, nëpër dete e vende të njohura e të panjohura, plot me lojëra fati, aventura dashurie, patos dhe dhimbje. Apo rikthim nëpër këtë rrugë, me shpejtësitë e sotme, nëpërmjet metaforës së mendimit e të fjalës së lashtë Në këndvështrimin e shumë njerëzve të përfshirë tek Bajroni, që lartësohet si Poet i të gjitha epokave.
Prof. Dok. Kristo Frashëri
Me librin e tij “Shtegtari i Lirisë” Dionis Qirzidhi më riktheu te Bajroni...
Lord Bajroni ka qenë i njohur prej kohësh në opinionin shqiptar, por vetëm për hir të veprës së tij “Shtegtimet e Çajlld Haroldit”. Kjo për arsye se në këtë poemë romantike që të magjeps me vargjet e saj Shqipëria, shqiptarët dhe Ali Pashë Tepelena kanë zënë një vend të spikatur sa te askush autor tjetër evropian.
Me librin e tij “Shtegtari i Lirisë” Dionis Qirzidhi më riktheu te Bajroni, të rifreskoj dhe të plotësoj ato që kisha shkruar pesëdhjetë vjet më parë në një trajtesë të shkurtër kushtuar shtegtimit të Lord Bajronit në Shqipëri, në fillim të shekullit XIX. Por, jashtë poemës së “Çajlld Haroldit” jeta, veprimtaria dhe krijimtaria e tij letrare kanë qenë pak të njohura në opinionin shqiptar.
Me këtë punim thellësisht të dokumentuar kushtuar Lord Bajronit, studiuesi Dionis Qirzidhi e ka ndriçuar me objektivitet jetën, veprimtarinë dhe krijimtarinë letrare të këtij “shtegtari” romantik të pavdekshëm. Në trajtesën e tij ai ndriçon gjithashtu formimin kulturor të Lord Bajronit në kohën kur vizitoi Shqipërinë, kontributin që ai dha në Revolucionin çlirimtar grek dhe vendin që vepra e tij letrare zë në universin evropian.
Lord Bajroni është i pari ndër penat e elitës intelektuale evropiane që foli për Shqipërinë, në atë kohë një vend i panjohur dhe pothuajse i parrahur nga udhëtarë të tjerë evropianë.
Pasi lexon këtë trajtesë del edhe më mirë në pah shtresa dhe nënshtresa e vargjeve kushtuar Shqipërisë, shqiptarëve dhe Ali Pashë Tepelenës.
Për këtë trajtesë autori Dionis Qirzidhi meriton përgëzime.
Prof. Dok. Kristo Frashëri
Anëtar i Akademisë së Shkencave
Lluka Qafoku
Well known to the world of literature is the renown of Lord Byron and his outstanding influence in the realization of the spirit of Europe in the first half of nineteenth century. On behalf of Lord Byron, innumerable monographs, books, and articles have been written and continue to be written, so it is natural to inquire what fresh and, heretofore, unknown data the book and its author can present to the reader.
This is a special book. It is written by a poet for a poet, by a migrant for a migrant. Though distant in time and place, they at the same time very close and intimate in spiritual aspiration and natural endowment. The main merit of the book is the search of romance and the resonance of the two spirits, their lives reflecting each other as literary figures portraying the same mysterious and noble end. It is just that spiritual resonance, the selfless spiritual love of twin spirits, which makes the words of the author believable. Open to him are the doors to hidden documents, which escaped the attention of experts in the fields of both art history and critique, which bring him to such passionate strokes, painting in full the emotion of the time when the legend of Lord Byron was conceived by history.
It is this legend of Lord Byron that has provoked many key figures to support his ideals, in the past and present, and, without a doubt, support will continue in the future. His ideals keep growing and thriving. The ideal of enhancing personal liberty in a human community, pushing through borders both moral and political, continue on to the higher realm of the unity of all mankind. It is the ideal of historical heroes such as Napoleon and Lincoln, Einstein and Marie Curie, Beethoven and Shakespeare. It is the sacred way of the love of truth breeding mankind’s future liberty. Lord Byron found, in the process of the realization of modern Greece, the roots of his own country’s civilization, in that his homeland, which in ancient Greek and Roman times was identified with the ocean, was rooted in ancient Greece, Illyria, and Roman Christianity. He flees from the mediocrities of his fatherland, both in real life and in his masterpiece “Childe Harold”, only to find anew its ancient roots in the hymn to the Ocean and the Greek and Albanian cause.
In this remarkable book of Kirzidi‘s, we live with the Byron spirit, now reborn both in content and style. This book, of only 250 pages, abounds in profuse and lavish information, yet is presented so naturally and flowingly that it never bores you. It presents to the Albanian reader, for the first time in his native language, original letters to Goethe, Shelley, Teresa Guccioli, etc. It offers the reactions of Dostoevsky, Delacroix, Edgar Poe, and many other outstanding personalities, up to Thomas Eliot and present-day Japanese critics. It contributes significantly to Albanian historiography, by publishing the reports of William Meyer (1810-1835), the British consul in Prevesa at the time. All Albanian researchers on Byron are commented on in the book, and it also pays homage to their work and its lasting value.
The book is full of digressions, so alike Byron’s “Don Juan”. The style is bursting with passionate word forms, sometimes negligent of “scientific” peculiarities, but always precise in manifesting the inner sense of the Byronian ideal.
The formation of its personality is presented in sufficient detail and sequence. The message of all of the quoted works is professionally discussed and compared with views of foremost present-day researchers and critics in the field.
The Gennadius Library (of the American School of Classical Studies at Athens) adds to the merits of this study. They are invaluable in portraying the strife and efforts of Byron to change the political views of his contemporaries with regard to modern Greece and future Albania. The portraits of the time found and presented by the author color the argument and vividly illustrate it.
The portrayal of the great Albanian chieftain Ali Pasha is made and presented in such detail and warmth that it seems you live with him again while reading it. Many unknown documents are presented and commented on and the various vicissitudes of the time are reasonably explained.
The chapters of the book, eleven in all, delineate our travels, as we follow the ups and downs of Byron’s life and work. The first chapter covers the years of his youth and the misunderstandings which occurred in his native land. The second one is a digression, “a poetical intermezzo”, and very interesting and attractive to the reader. The poetry therein is discussed in close connection with that of his friend and contemporary, Percy Bysshe Shelley. The third chapter deals with the “discovery” of Albania and of Albanians by Byron. His friendship with Ali and Ali’s relatives is widely described and discussed, comparing different views and opinions. The fourth covers the epistolary of Byron, and the fifth and sixth his Greek love affairs. The seventh discusses the Byron myth against the background of his friends, colleagues, great artists of the time, and their relationships and collaborations. The tale of his tragic friendship with Shelley is based on his personal diary. The romance with Teresa Guccioli is amply and vividly reproduced by many documents and in a poetic style of prose. The influence of Byron’s personality in Italian politics is also discussed from an original viewpoint. The political work of Byron is compared with that of contemporaries.
The eighth chapter…
The ninth chapter discusses all of his efforts in support of the Greek War of Independence and his relationship with its heroes, beginning with Rigas Feraios and continuing with Andreas Londos, Alexander Mavrokordatos, Markos Botsaris, Theodoros Kolokotronis, etc. All the prominent political changes are presented faithfully and exhaustively. The funeral oration by Spyridon Trikoupis is particularly moving. The final chapters are dedicated to the affect that the life and work of Lord Byron left on the history and the credit that is bestowed today on his achievements.
The book contains a rich bibliography of books and references, from more than 70 different and reliable resources. Authors from many and remote fields are cited, along with many of their chief contributions, including the politicians Disraeli and Meyer, and the academicians Panagiotis Kanellopoulos, Professor Bernard Blackstone, Leslie A. Marchand, Marios Byron Raizis ( Joint- President, International Council of the Byron Societies) and many others.
I am certain that this book will both entertain the reader and instruct him about values which retain their importance today, and encourage those aspiring to personal liberty, dignity, and the unity of mankind.
Lluka Qafoku
19.02.2009
Marios Byron Raizi
Born in Avlona, Albania (Vlora), and educated in the University of Tirana, Dionis Qirzidhi is an enthusiastic Byronist residing in Athens, Greece, some fifteen years now. He wrote a detailed study of the “metamorphosis” of the ancient Greek goddess Aphrodite, according to the interpretation in various cultures. In 2008, it appeared in Tirana, with a title which is quite characteristic- Aphrodite Mirrors (Pasqyrat e Afërditës, in the original language, 486 pages).
In his present volume, Lord Byron: The Traveler of Freedom, the poet and researcher Kyrzidi (English spelling) has marshaled his talents to produce a most readable literary biography and study of Lord Byron, the philhellene par excellence, which impresses the reader with its scope, scholarship, and originality. While he does not neglect the known data and opinions shared by many major Byronists in his country and in the Anglophone world, Kryzidi, apart from numerous quotations from Byron’s poetry, examines in detail numerous letters found in British and other archives, which cast new light on English, Albanian, Greek, and other people, involved in the interpretation of Byron. The dramatic literary giants Goethe and Shelley, the diplomat Meyer, and historical figures such as Albania’s national hero George Kastrioti, the celebrated Skanderbeg (Skënderbeu), as he is internationally known, are included.
What Kyrzidi writes about the great leader Skanderbeg, using Byron’s own verse, easily surpasses what others have written on the same subject. Similarly, his thorough research uncovers interesting, even intriguing, facts about the interrelations of Albanians, Turks, Englishmen, Greeks, and other nationals who played an important part in the Greek Revolution of 1821- for whose success Byron dedicated his wealth and his life- and the independence of Albania, regardless of whether they supported or opposed the struggles.
Despite its bulk (550 pages), Lord Byron: The Traveler of Freedom will delight its Albanian readership, and, if translated into English, will be well-received into the collection of the biographies of Lord Byron.
Emeritus Professor Marios Byron Raizis
President of the Hellenic Byron Society
Joint- President, International Council of the Byron Societies.
Maria Servaki
Recently I had the pleasure of meeting the poet and scholar Dionysi Kyrzidi from Avlona (anc. Aulon; Ital. Valona; Alb. Vlora), who paid me a visit and we had a good chat about his new work on Byron , Byron in Epirus , Ali Pasha , meeting the Albanians and falling in love with their songs .
Later on , when in Italy , villa Diodati , Byron used to sing them to a very startled Percy and Mary Shelley … Oh , that was their Albe , alright !!
The Byron meeting for 2009 will be held in Greece and later on in Albania .
Yet another interesting book , that of Dionysi Kyrzidi, is going to be added to the already rich Byronic lore .
Maria Servaki
Përsiatje
Ky libër nuk ka si qëllim të paraqesë historinë e jetës së furishme të Bajronit: poet dhe personazh, as të bëjë analizën e veprës së tij. Nëpërmjet dhjetëra biografive, monografive e studimeve, do të përpiqemi të tregojmë jo vetëm të thënat, por sidomos të pathënat, pra të njohurat dhe të panjohurat e mistereve që e shndërruan shtegtarin e dashurisë në simbol të shtegtarit të lirisë.
Një kreshtë dallge e lirë e cila udhëtonte nëpër vite lufte, atje ku e drejtonin erërat poetike, përplasej me në fund shkëmbinjve buzë Jonit. Mes shkulmeve të dallgëve, ashtu si në mitet, përlind “Afërdita bajroniane”, Çajlld Haroldi. Ngjitet majë Alpeve, haplehtë, buzë liqenit Leman dhe grykës së Ronit: “Vendlindja e dashurisë për natyrën”. Kalëron prej Po-së në Arno. Tek “Ura e Psherëtimave”, në Venedik, këndon me gondolierët kanconeta me vargje të Turquato Tassos. Mediton tek shushurima e Aousës së lashtë, përjeton në oborrin e Ali Pashës në Tepelenë mikpritjen, si të ishte në botën përrallore të “Një mijë e një netve”. Fle, ku e zë nata; pranë zjarrit, mbuluar me gunën e bariut. Herë mbi rrogoz herë mbi hejbe, me kacekë lëkure dhie plot me verë. Nga dritaret e vogla të shtëpive të mikpritësve të tij sheh: pamjet e korijeve plot koçimare. Fshatrat i sodit, ashtu siç i ka përshkruar Virgjili: ndërsa “brofnin si dhitë e varura ndër shkëmbinj”. Githësesi, me soditjen e shtegtarit, poeti Xh. Kits shkruante, në atë kohë“Secilin vend... poezia e bënë edhe më të bukur” - (John Kert’s: “The great beauty of Poetry is that it makes every thin every place interesting”).
Mëngjesi e gjen në pallat, mbrëmja në kasolle lopësh. Të nesërmen me një admiral. Muzgu i hirtë i dimrit, me kleftët. Ulet këmbëkryq. Pi raki, “shpirtin e zjarrtë që del nga rrushi”. Nën flakëritjen e zjarrit: magjia e valleve shqiptare. Mban iso në këngën korale me Të rreptët bijt’ e shqipes! : ” Bo-bo-bo-bo-bo-bo-bo, Burra, Burra...”. Në majë-malet blu Akrokeraune, “me syrin e zemrës” sheh dymbëdhjetë shqiponjat që fluturonin në Parnas. Fantazon Karontin tek pinte eliksirin. Harpën e Orfeut. Zërin e Najadës. Shijimin e ambrozës. Frymëmarrjen e dallgës lozonjare, që i qahet bregut të detit. Buçimën e oqeanit. Ulërimën e talljes.
Në mendimet fisnike, në aktet kalorësiake, shpirti i tij shpërthen brigjeve të Mesdheut me vetëflijimin për lirinë. Nëpërmjet poezive zbuloi imazhin e Greqisë dhe Shqipërisë, me pasione dhe ngjyra të gjalla, vënde, që banoheshin nga qytetarë, bashkëkohës, të cilëve u takonte një fat më i mirë.
Bajroni erdhi ne Shqipëri për të mos u larguar kurrë prej saj në të gjitha kuptimet. Poeti i çudirave të mëdha, në Olimpin poetik, do të adhurohej nga shqiptarët si Promete i shekullit të vet. Nga italianët: miku më i bukur i lirisë. Nga grekët do të krahasohej me Adonisin, Apolonin dhe heroin më fisnik të Pavarësisë. Mendjet më të ndritura të Evropës dhe të botës e konsideruan njeriun e tyre, për artin e tij, pikëpamjet demokratike, antiabsolutiste. Sa për ta ilustruar këtë mendim, nga dhjetëra shembuj, përmendim: Gëtija deshi të plazmonte figurën e tij në pjesën e dytë të “Faustit”, Delakruanë e frymëzoi për ciklin e kompozimeve në pikturë, Verdin, Shumanin, Paganinin e shumë të tjerë për muzikë të mrekullueshme. Tenisoni, Skoti, Hygoi, Lamartini, Floberi, Pushkini, Lermontovi, Dostojevski, Bjelinski, Miçkeviçi, Edgar Allan Poe, Bertrand Russell e shpirtëzuan Milordin me metaforën e lirisë, më e epërmia, që krijimtaria e tij rezaton.
Bajroni, që u foli popujve me zemër dhe jo me fjalë, gati njëqind herë iu botua dhe ribotua “Çajlld Haroldi”, në atdheun e Xhorxh Uashingtonit, të cilin poeti e pati idhull, sepse ai nuk shkeli mbi kombet e tjera që të çlironte popullin e vet.
Libri, pra, fton për një udhëtim në anijen me vela, pa kapedan. Anije së cilës i japin flatra fjollat e erërave poetike, nëpër dete e vende të njohura e të panjohura, plot me lojëra fati, aventura dashurie, patos dhe dhimbje. Apo rikthim nëpër këtë rrugë, me shpejtësitë e sotme, nëpërmjet metaforës së mendimit e të fjalës së lashtë Në këndvështrimin e shumë njerëzve të përfshirë tek Bajroni, që lartësohet si Poet i të gjitha epokave.
Prof. Dok. Kristo Frashëri
Me librin e tij “Shtegtari i Lirisë” Dionis Qirzidhi më riktheu te Bajroni...
Lord Bajroni ka qenë i njohur prej kohësh në opinionin shqiptar, por vetëm për hir të veprës së tij “Shtegtimet e Çajlld Haroldit”. Kjo për arsye se në këtë poemë romantike që të magjeps me vargjet e saj Shqipëria, shqiptarët dhe Ali Pashë Tepelena kanë zënë një vend të spikatur sa te askush autor tjetër evropian.
Me librin e tij “Shtegtari i Lirisë” Dionis Qirzidhi më riktheu te Bajroni, të rifreskoj dhe të plotësoj ato që kisha shkruar pesëdhjetë vjet më parë në një trajtesë të shkurtër kushtuar shtegtimit të Lord Bajronit në Shqipëri, në fillim të shekullit XIX. Por, jashtë poemës së “Çajlld Haroldit” jeta, veprimtaria dhe krijimtaria e tij letrare kanë qenë pak të njohura në opinionin shqiptar.
Me këtë punim thellësisht të dokumentuar kushtuar Lord Bajronit, studiuesi Dionis Qirzidhi e ka ndriçuar me objektivitet jetën, veprimtarinë dhe krijimtarinë letrare të këtij “shtegtari” romantik të pavdekshëm. Në trajtesën e tij ai ndriçon gjithashtu formimin kulturor të Lord Bajronit në kohën kur vizitoi Shqipërinë, kontributin që ai dha në Revolucionin çlirimtar grek dhe vendin që vepra e tij letrare zë në universin evropian.
Lord Bajroni është i pari ndër penat e elitës intelektuale evropiane që foli për Shqipërinë, në atë kohë një vend i panjohur dhe pothuajse i parrahur nga udhëtarë të tjerë evropianë.
Pasi lexon këtë trajtesë del edhe më mirë në pah shtresa dhe nënshtresa e vargjeve kushtuar Shqipërisë, shqiptarëve dhe Ali Pashë Tepelenës.
Për këtë trajtesë autori Dionis Qirzidhi meriton përgëzime.
Prof. Dok. Kristo Frashëri
Anëtar i Akademisë së Shkencave
Lluka Qafoku
Well known to the world of literature is the renown of Lord Byron and his outstanding influence in the realization of the spirit of Europe in the first half of nineteenth century. On behalf of Lord Byron, innumerable monographs, books, and articles have been written and continue to be written, so it is natural to inquire what fresh and, heretofore, unknown data the book and its author can present to the reader.
This is a special book. It is written by a poet for a poet, by a migrant for a migrant. Though distant in time and place, they at the same time very close and intimate in spiritual aspiration and natural endowment. The main merit of the book is the search of romance and the resonance of the two spirits, their lives reflecting each other as literary figures portraying the same mysterious and noble end. It is just that spiritual resonance, the selfless spiritual love of twin spirits, which makes the words of the author believable. Open to him are the doors to hidden documents, which escaped the attention of experts in the fields of both art history and critique, which bring him to such passionate strokes, painting in full the emotion of the time when the legend of Lord Byron was conceived by history.
It is this legend of Lord Byron that has provoked many key figures to support his ideals, in the past and present, and, without a doubt, support will continue in the future. His ideals keep growing and thriving. The ideal of enhancing personal liberty in a human community, pushing through borders both moral and political, continue on to the higher realm of the unity of all mankind. It is the ideal of historical heroes such as Napoleon and Lincoln, Einstein and Marie Curie, Beethoven and Shakespeare. It is the sacred way of the love of truth breeding mankind’s future liberty. Lord Byron found, in the process of the realization of modern Greece, the roots of his own country’s civilization, in that his homeland, which in ancient Greek and Roman times was identified with the ocean, was rooted in ancient Greece, Illyria, and Roman Christianity. He flees from the mediocrities of his fatherland, both in real life and in his masterpiece “Childe Harold”, only to find anew its ancient roots in the hymn to the Ocean and the Greek and Albanian cause.
In this remarkable book of Kirzidi‘s, we live with the Byron spirit, now reborn both in content and style. This book, of only 250 pages, abounds in profuse and lavish information, yet is presented so naturally and flowingly that it never bores you. It presents to the Albanian reader, for the first time in his native language, original letters to Goethe, Shelley, Teresa Guccioli, etc. It offers the reactions of Dostoevsky, Delacroix, Edgar Poe, and many other outstanding personalities, up to Thomas Eliot and present-day Japanese critics. It contributes significantly to Albanian historiography, by publishing the reports of William Meyer (1810-1835), the British consul in Prevesa at the time. All Albanian researchers on Byron are commented on in the book, and it also pays homage to their work and its lasting value.
The book is full of digressions, so alike Byron’s “Don Juan”. The style is bursting with passionate word forms, sometimes negligent of “scientific” peculiarities, but always precise in manifesting the inner sense of the Byronian ideal.
The formation of its personality is presented in sufficient detail and sequence. The message of all of the quoted works is professionally discussed and compared with views of foremost present-day researchers and critics in the field.
The Gennadius Library (of the American School of Classical Studies at Athens) adds to the merits of this study. They are invaluable in portraying the strife and efforts of Byron to change the political views of his contemporaries with regard to modern Greece and future Albania. The portraits of the time found and presented by the author color the argument and vividly illustrate it.
The portrayal of the great Albanian chieftain Ali Pasha is made and presented in such detail and warmth that it seems you live with him again while reading it. Many unknown documents are presented and commented on and the various vicissitudes of the time are reasonably explained.
The chapters of the book, eleven in all, delineate our travels, as we follow the ups and downs of Byron’s life and work. The first chapter covers the years of his youth and the misunderstandings which occurred in his native land. The second one is a digression, “a poetical intermezzo”, and very interesting and attractive to the reader. The poetry therein is discussed in close connection with that of his friend and contemporary, Percy Bysshe Shelley. The third chapter deals with the “discovery” of Albania and of Albanians by Byron. His friendship with Ali and Ali’s relatives is widely described and discussed, comparing different views and opinions. The fourth covers the epistolary of Byron, and the fifth and sixth his Greek love affairs. The seventh discusses the Byron myth against the background of his friends, colleagues, great artists of the time, and their relationships and collaborations. The tale of his tragic friendship with Shelley is based on his personal diary. The romance with Teresa Guccioli is amply and vividly reproduced by many documents and in a poetic style of prose. The influence of Byron’s personality in Italian politics is also discussed from an original viewpoint. The political work of Byron is compared with that of contemporaries.
The eighth chapter…
The ninth chapter discusses all of his efforts in support of the Greek War of Independence and his relationship with its heroes, beginning with Rigas Feraios and continuing with Andreas Londos, Alexander Mavrokordatos, Markos Botsaris, Theodoros Kolokotronis, etc. All the prominent political changes are presented faithfully and exhaustively. The funeral oration by Spyridon Trikoupis is particularly moving. The final chapters are dedicated to the affect that the life and work of Lord Byron left on the history and the credit that is bestowed today on his achievements.
The book contains a rich bibliography of books and references, from more than 70 different and reliable resources. Authors from many and remote fields are cited, along with many of their chief contributions, including the politicians Disraeli and Meyer, and the academicians Panagiotis Kanellopoulos, Professor Bernard Blackstone, Leslie A. Marchand, Marios Byron Raizis ( Joint- President, International Council of the Byron Societies) and many others.
I am certain that this book will both entertain the reader and instruct him about values which retain their importance today, and encourage those aspiring to personal liberty, dignity, and the unity of mankind.
Lluka Qafoku
19.02.2009
Marios Byron Raizi
Born in Avlona, Albania (Vlora), and educated in the University of Tirana, Dionis Qirzidhi is an enthusiastic Byronist residing in Athens, Greece, some fifteen years now. He wrote a detailed study of the “metamorphosis” of the ancient Greek goddess Aphrodite, according to the interpretation in various cultures. In 2008, it appeared in Tirana, with a title which is quite characteristic- Aphrodite Mirrors (Pasqyrat e Afërditës, in the original language, 486 pages).
In his present volume, Lord Byron: The Traveler of Freedom, the poet and researcher Kyrzidi (English spelling) has marshaled his talents to produce a most readable literary biography and study of Lord Byron, the philhellene par excellence, which impresses the reader with its scope, scholarship, and originality. While he does not neglect the known data and opinions shared by many major Byronists in his country and in the Anglophone world, Kryzidi, apart from numerous quotations from Byron’s poetry, examines in detail numerous letters found in British and other archives, which cast new light on English, Albanian, Greek, and other people, involved in the interpretation of Byron. The dramatic literary giants Goethe and Shelley, the diplomat Meyer, and historical figures such as Albania’s national hero George Kastrioti, the celebrated Skanderbeg (Skënderbeu), as he is internationally known, are included.
What Kyrzidi writes about the great leader Skanderbeg, using Byron’s own verse, easily surpasses what others have written on the same subject. Similarly, his thorough research uncovers interesting, even intriguing, facts about the interrelations of Albanians, Turks, Englishmen, Greeks, and other nationals who played an important part in the Greek Revolution of 1821- for whose success Byron dedicated his wealth and his life- and the independence of Albania, regardless of whether they supported or opposed the struggles.
Despite its bulk (550 pages), Lord Byron: The Traveler of Freedom will delight its Albanian readership, and, if translated into English, will be well-received into the collection of the biographies of Lord Byron.
Emeritus Professor Marios Byron Raizis
President of the Hellenic Byron Society
Joint- President, International Council of the Byron Societies.
Maria Servaki
Recently I had the pleasure of meeting the poet and scholar Dionysi Kyrzidi from Avlona (anc. Aulon; Ital. Valona; Alb. Vlora), who paid me a visit and we had a good chat about his new work on Byron , Byron in Epirus , Ali Pasha , meeting the Albanians and falling in love with their songs .
Later on , when in Italy , villa Diodati , Byron used to sing them to a very startled Percy and Mary Shelley … Oh , that was their Albe , alright !!
The Byron meeting for 2009 will be held in Greece and later on in Albania .
Yet another interesting book , that of Dionysi Kyrzidi, is going to be added to the already rich Byronic lore .
Maria Servaki
Nuk ka komente:
Posto një koment