KROKAMAT

(pjesa e dyte)

Nga Fatmir Terziu

Nga larg ajo godinë ngjante me një kinoteatër antik. Një çati e mykosur dhe likenosur nga vitet tregonte se ndërtesa i përkiste dy-tre shekujve më parë. E mbajtur mirë si strukturë. Muret tregonin se burra të bëshëm e kishin skalitur atë pastërti të rradhë, fjalë që ustallarët e shprehin kur gurët e qosheve janë ndarë si me thikë dhe plumçja godet pingul në tokë pa asnjë rikoshetë. Dyert flisnin ndryshe. Një gjuhë jargavitëse u varej atyre, nën dorëzën goditëse, ose aty në krahun e majtë të rrojes me pushkë e me shpatë në brez. Një cullufe e paksa dalë e një luleje gjethegjërë godiste në dritare nga shtysa e ventilatorit që përkëdhelte deri në detaje atë dhomë ku mori drejtimin e mirëseardhjes gjithkush, gjithësecili nga ajo ushtri e gjatë dhe e gjallë që do të gjente amanetin e tretur, e disi të vdekur. Aty një orë s’pushonte së kakarrisuri. Ngjante ende në veshët e tij si një krokamë, pikërrisht si ajo krokama që iu shfaq atë ditë me shi, si ajo krokamë që ende e lë pa gjumë netëve të gjata dimërore. Aty pastaj s’kishte qetësi. U tokën gotat. Pas gotave ca qeshje e ngërqeshje burrash me piskama kalamanore nga pas, që për dreq e acarronin më shumë ndjesinë e tij. Diku në hollin e madh që ndante dhomën me anekset e tjera në atë godinë, pa një foto të hershme të një burri kryelartë, me kostumin e bukur të zonës së tij. Fshiu sytë dhe iu afrua më afër. Bëri më tutje edhe më afër fotografisë së varur në mur. E vizitoi menjëherë syri i tij dhe rroku të gjitha detalet.

-“Ai është” - tha me vete. “Po, po ai është. E kisha parandjerë. Më saktë e dija që ata e kishin menduar këtë. Dhe ndërsa tentoi të shihte se kur ishte vendosur ajo foto e vjetër aty, një dorë mbi shpatullën e tij të djathtë ia ndaloi veprimin e mëtejshëm.
-“Jeni studiues arti, apo?”- e pyeti burri që i vuri dorën mbi shpatull.
“Ah, më vjen mirë që takohemi. Unë jam Arseni, lektor Universiteti dhe kam një përkushtim të veçantë për portrete të tilla”.
“Arseni..., thatë, më falni se këtu ka zhurmë, nuk ju gëgjova mirë?”- foli ai dhe disa bula djerse i rrodhën në ballin e tij që binte si një çukë drejt e thikë tëposhtë hundës së mavijosur e të rrudhur të tij.
“Arsen e kam emrin”-shtoi profesori.
-“Arsenis!”-më duket se jam nëpër mend me emrin tuaj. Diçka kam lexuar për ju në një gazetë këto ditë.
“Më falni zotëri, emri im është Arsen. Kështu më ka thirur nëna e lindur këtu në këtë qytet ku jemi mbledhur ne, kështu më ka thir edhe im atë që kaloi vite e vite të jetës së tij në këto zona”- shtoi profesori, duke qeshur, ama me një ton ndryshe.
“Unë jam Pandeliu, punoj në këtë museum”.
“Ju jeni vendës?”
“Jo, jam nga…”
“Jo, jam nga…”- u përgjigj ai, por dikush që e thiri nga larg ia ndërpreu shpjegimin, duke kërkuar falje të largohej.
“E kuptova, dhe e parashikoj mirë këtë skenar”-foli me vete Arseni. “E marr me mend s’e ç’Pandeli është ai zotëri…”-përfundoi Arseni meditimin e tij dhe ktheu një gdhënkë në gotën e tij plot. Pastaj diçka e theri në bark. Ndjeu një plogështi në trup. Sytë i panë nga larg një dorë, pastaj një gisht që drejtohej mbi të, që tregonte e fliste për të. Si në mjegull pa…Dhe pastaj nuk pa asgjë.

***

Akrepi i madh i orës e kishte kapërcyer disa herë zvarritjen e të voglit. I madhi turrej në qejf të vet, ndërsa i vogli përpëlitej dhe mezi lëvizte. “I vogli, edhe pse më i rrëndësishëm se i madhi, prapë është vënë të jetë nën pushtetin e të madhit. Akrepi i madh që tregon vetëm minuta ka pushtetin dhe forcën të mbikalojë akrepin e vogël, që ka misionin dhe shenjën e ores”.
“E dreq o punë,”- tha ai me vete. “Kjo puna e njeriut është vet puna e tij. Njeriu i bën dhe i sajon gjërrat sipas shijeve të kësaj bote”. Nuk e kuptonte as vet pse mendonte ashtu dhe pse sytë iu ishin qepur atyre dy shigjetarëve të zi të ngulur në atë kafaz të florrinjtë me fushë gri, që dukej se vazhdonin një lojë të kohës së fëmijërisë sëtij. Atë lojë që në fakt ai e pati luajtur edhe kur ishte më i madhi i moshatarëve të mëhallës. Iu kujtua ajo ditë kur ai për të fundit herë luajti në sheshin e vogël, para transheve. Iu shfaq ajo gugulicja fytyrë vockël që për hir të shkuljes së bishtave të saj në lojë e sipër, hëngri disa hithra bythëve. Dhe s’doli më të luante.
“Ti je goxha zdap”- që matesh me fëmijët, i pati thënë nëna e saj. E c’zdap në fakt ishte ai e c’fëmijë ishin ata. Ai ashtu trupvogël, sapo kishte mbaruar të tetën dhe ata të tjerët ishin dy ose tre vjet më të vegjël se ai. Por ajo kohë kishte ligje të tjera… Në atë cast Benit, shokut të ngushtë të Arsenit, që tashmë kishte një mision me të, i dukej se dy akrepat e asaj ore përqafoheshin shumë shpesh. Të paktën kështu i pikasnin dhe fiksonin sytë atë punën e tyre. Nga ajo verandë ku autobuzat dhe makinat s’kishin të sosur aty poshtë në rrugë, aty ku dhe grupet rinore në sheshin qendror pranë shatërvanit vazhdonin shpotesat moshore, ai përhumbej paksa dhe prapë sytë tek ato akrepa shalëgjata.
“Punë akrepash”- psherëtiu, duke iu vardisur lëvizjeve të tyre, që zhurmonin si një parakalim ushtarak në atë aneks të heshtur nga brenda e të zhurmshëm nga jashtë. Aty akrepat ishin prishës rendi dhe qetësie. Aty në fakt edhe gishtat e Benit që i kërciste herë pas here ishin palë me akrepat, me zhurmën monotone të tyre.
“Vetëm një punë bëjnë, një punë kanë akrepat. Ndersa njeriu, ja si puna ime. Nga arkeolog, në këtë mision zbulues, studiues a ku di unë në fakt se c’është. Po Arseni pse s’erdhi? Ai duhet të ishte këtu para një gjysëm ore… ku duhet t’a gjej. Ai e njeh këtë qytet, s’e ka studiuar vite më parë, por unë as që ia kam idenë. Më la këtu dhe më tha prit. Ki kujdes cantën, më tha dhe vetëm kaq. Asnjë numër telefoni, asnjë…” – mendonte dhe revoltohej me vehte.

***
Aty kur akrepat gati ishin bërë palë për të disatën herë bashkë, dhe kur kishin kaluar më shumë se gjashtë orë nga orari i takimit me të…



vazhdon